ورق فولادی پوشش دار چیست؟ انواع و ویژگی ها
متأسفانه یا خوشبختانه فولاد به تنهایی از قابلیت های مثبتی برخوردار نمی باشد؛ به همین علت تحت فرایندهای مختلف قرار می گیرد و خواص مکانیکی فوق العاده ای را کسب می کند. محصولات به دست آمده از این فرایندها به منظور ایجاد زیبایی ظاهری، جهت مقاومت در برابر عواملی مانند زنگ زدگی و خوردگی پوشش داده می شوند. از جمله مهم ترین محصولات پوشش دار می توان به ورق گالوانیزه، ورق قلع اندود، ورق آلوزینک و ورق رنگی اشاره کرد. برای اطلاع از قیمت ورق قلع اندود، گالوانیزه و ... می توانید به صفحه جداول وب سایت آهن اینفو مراجعه کنید.
همان طور که اشاره کردیم
ورق گالوانیزه از جمله مهم ترین ورق های پوشش دار به شمار می آید که کاربردهای
گسترده ای در صنایع مختلف دارد. این محصول به علت وجود پوششی از فلز روی بر سطح
خود، از مقاومت قابل توجهی در برابر عوامل مختلف برخوردار است. فلز روی در کنار
آهن، که پایه محصولات فولادی است، نقش یک فلز فدا شونده را دارد. این خاصیت روی به
علت پتانسیل الکتریکی این دو فلز می باشد و به دلیل این که پتانسیل الکتریکی فلز
روی از آهن کمتر است، قابلیت حفاظت از آهن توسط آن فراهم می شود.
روش های تولید ورق گالوانیزه
غوطه وری گرم
برای تولید محصولات گالوانیزه ابتدا کلاف فولادی طی فرایند نورد گرم به ورق سیاه تبدیل می گردد. ورق سیاه به علت داشتن آلودگی و ناخالصی هایی بر سطح خود، پاکسازی و اسیدشویی می شود. سپس ورق اسیدشویی به روغنی و در نهایت با غوطه ور شدن ورق روغنی در حوضچه های مذاب حاوی فلز روی به ورق گالوانیزه تبدیل می شود. به این فرایند گالوانیزاسیون می گویند. قیمت ورق اسیدشویی در وب سایت آهن اینفو قابل مشاهده است. روش های مختلفی جهت گالوانیزاسیون محصولات فولادی وجود دارد، اما روش غوطه وری گرم از معمول ترین روش ها به شمار می آید.
| ورق اسیدشویی چیست، کاربرد و فرایند تولید |
مراحل این روش به این
صورت که ابتدا کویل ورق سرد باز شده و وارد یک حمام مذاب حاوی فلز روی می شود.
کویل باز شده از سمت دیگر حمام در حالی که آغشته به فلز روی شده است، بیرون می
آید. برای تنظیم ضخامت این پوشش از دستگاه هوا جت استفاده می شود؛ به این صورت که
با ایجاد فشار هوایی که به وسیله نازل ها به سمت سطح ورق روانه می شود، هم ضخامت
تنظیم می شود و هم عملیات انجماد رخ می دهد. پس از اتمام عملیات انجماد، ورق گالوانیزه
به دست می آید.
لازم به ذکر است اندازه
دانه های فلز روی در سطح ورق به اسپنگل یا گل گالوانیزه معروف هستند و به سه نوع
بدون گل، گل ریز و گل درشت عرضه می گردند. هر چه سرعت سرد شدن محصول بیشتر باشد،
دانه های روی کوچک تر می شوند.
گالوانیزه کردن به روش الکترولیت
دومین روش گالوانیزاسیون
محصولات فولادی، روش الکتروشیمیایی و اسپری می باشد. در اولین روش، لایه روی به
وسیله فرایندهای الکتروشیمیایی بر سطح محصول اعمال می شد. این روش در دمای کمتری
انجام می شود و در دسته روش های گالوانیزه کردن سرد قرار می گیرد. روش الکترولیت
به این صورت انجام می گیرد که یک محلول الکترولیت حاوی یون های روی به کمک سولفات
روی تولید می شود.
محصولات فولادی در این
محلول قرار می گیرند. همچنین از آند سرب برای کامل شدن فرایندهای لکتروشیمیایی
استفاده می شود. سپس محصول به قطب مثبت منبع انرژی وصل شده و تحت عنوان کاتد در
فرایندها عمل می کند. با شروع فرایند و اعمال جریان الکتریکی، یون موجود در محلول
بر سطح ورق می نشیند؛ در نتیجه پوشش محافظ ایجاد شده و ورق گالوانیزه به دست می
آید. لازم به ذکر است میزان غلظت و ضخامت لایه محافظ در این روش بسته به چگالی
جریان الکتریکی، غلظت الکترولیت، مدت زمان فرایند و دمای آن دارد.
روش اسپری حرارتی (metal spray)
در این فرایند باید سطح
ورق فولادی به کمک سندبلاست تمیز و پاکسازی از اکسید و آلودگی ها شود. سندبلاست
سبب ایجاد پستی و بلندی هایی در سطح می شود که چسبندگی پوشش را مناسب تر می کند.
پس از آماده سازی سطحی، مذاب روی به وسیله یک تفنگ پاششی به سطح ورق اعمال می
گردد. با این حال کیفیت پوشش به وسیله این روش زیاد بالا نیست. از سوی دیگر برای
ترمیم پوشش های آسیب دیده روش اسپری حرارتی قابل قبول است.
روش گالوانیزه کردن خشک (sherardizing)
روش گالوانیزه خشک بر
مبنای استفاده از دمای جوش پایین فلز روی می باشد. دمای جوش فلز در این روش 907
درجه سانتی گراد است. به این ترتیب که فلز روی در دمای بالا تبخیر می شود و در
محفظه های مخصوصی بخار فلز روی با غلظت مشخصی ایجاد می شود. با قرار گرفتن ورق های
فولادی در این محفظه ها، اتم های روی به شکل یکپارچه در خلل و فرج ورق قرار می
گیرند. به طور کلی کیفیت پوشش گالوانیزه کردن محصولات با روش غوطه وری گرم بسیار
بیشتر است و محصولات تولید شده به این روش بیشترین طول عمر را دارند.
کاربرد ورق گالوانیزه
محصولات گالوانیزه از
محبوبیت زیادی در بین کارشناسان صنایع برخوردار می باشند. قیمت روز ورق گالوانیزه معمولاً از دیگر محصولات پوشش دار یا در مقایسه با فولاد ضد زنگ کمتر است به همین
دلیل از آن برای کاربردهای مختلف مانند ساخت کانال کولر، کابینت آشپزخانه، سقف
شیروانی، ساخت لوله بخاری، صنعت خودروسازی، تانکرهای ذخیره، لوازم خانگی، سیستم
های خنک کننده و ... استفاده می شود.
ورق رنگی
ورق های رنگی زیر مجموعه
ورق های گالوانیزه می باشند و در رنگ ها و طرح های متنوعی در بازار آهن آلات به
فروش می رسند. از جمله رنگ های مورد استفاده برای این محصولات می توان به پلی
اورتا، پلی آستر و اپوکسی اشاره کرد. این رنگ ها بر اساس استاندارد جهانی رال با
16 کد 4 رقمی معرفی می شوند. برخی از رنگ های ورق رنگی عبارت اند از: سبز، قهوه
ای، قرمز، نارنجی، سفید، آبی و ...
روش های رنگ آمیزی ورق رنگی
از روش های رنگ آمیزی
محصولات رنگی می توان به روش کوره ای یا الکترواستاتیک اشاره کرد. این فرایند در
دو نوع از رنگ های پودری و مایع انجام می شود. در فرایند رنگ آمیزی کوره ای پیگمنت
های جامد یا رنگ دانه های پودری به وسیله گرما و پیوندهای شیمیایی و فرایندهای
الکتریکی بر روی سطح فلز اعمال می شوند. لازم به ذکر است این روش نیازمند آماده
سازی سطح محصول مانند بررسی و پولیش کاری می باشد.
اعمال رنگ پودری در این
فرایند با فرو بردن قطعه داغ در داخل رنگ انجام می شود یا به کمک تجهیزات خاصی بر
روی قطعه پاشیده می شود. دلیل نام گذاری این روش به الکترواستاتیک، به علت چسبیدن
پودر رنگ دانه ها با بار منفی به سطح مثبت فلز است.
از ورق های رنگی برای ساخت سقف های شیروانی، بدنه لوازم خانگی و ساندویچ پانل استفاده می شود. از مهم ترین تولید کنندگان این محصول در کشور می توان به کارخانه ورق رنگی فولاد مبارکه، مجتمع فولاد بهمن، شرکت هفت الماس و شرکت نورد و لوله سمنان اشاره کرد. برای اطلاع از قیمت ورق شیروانی 6 متری می توانید با کارشناسان فروش آهن اینفو تماس بگیرید.
| ورق رنگی چیست؟ |
معرفی ورق آلوزینک
یکی دیگر از مهم ترین
محصولات پوشش دار، ورق آلوزینک مشابه با ورق گالوانیزه است. این محصول علاوه بر
داشتن مقادیری از فلز روی در پوشش محافظ خود، کمی آلومینیوم نیز دارد. پوشش
محصولات آلوزینک شامل 55 درصد روی، 44 درصد آلومینیوم و 1 درصد سیلیسیم است. از
لحاظ مقاومت، این محصول از استحکام بیشتری در برابر خوردگی نسبت به ورق گالوانیزه
برخوردار است، اما ورق گالوانیزه به علت داشتن کاربردهای مختلف و طرح های متنوع
مورد محبوبیت قرار گرفته است. با این حال ورق آلوزینک حتی در برابر اسید هم تا حد
مناسبی مقاومت دارد.
به تازگی از این محصول
برای نمای ساختمان ها استفاده می کنند. از دیگر کاربردهای ورق آلوزینک می توان به
استفاده از آن برای ساخت ساندویچ پانل و تحت عنوان سقف و دیواره برخی از سازه ها
اشاره کرد. از روش های تولید این محصول می توان همان فرایندهای تولید ورق
گالوانیزه را نام برد که معمول ترین آن استفاده از حمام مذاب حاوی آلیاژ پوشش می
باشد.
معرفی ساندویچ پانل
از جمله جدیدترین مصالح
به عنوان عایق در ساخت سقف و دیوار سوله ها می توان به ساندویچ پانل اشاره کرد.
این محصول از دو لایه نازک ورق و یک لایه ماده عایق تشکیل می شود. ورق های نازک
طرفین این محصول ممکن است از جنس گالوانیزه، آلوزینک، آلومینیومی ساده یا رنگی و ورق
رنگی باشند. ماده عایقی که به کار برده می شود نیز می تواند از جنس پشم سنگ، پشم
شیشه، پلی اورتان یا پلی استایرن باشد. لایه بیرونی ساندویچ پانل ها نیز آغشته به
یک لایه محافظ پلیمری باشد بهتر است تا سبب افزایش طول عمر پوشش و خود محصول خواهد
شد.
ورق پوششی قلع اندود
ورق قلع اندود یکی از
مهم ترین محصولات برای ساخت قوطی های کنسرو و مواد غذایی می باشد. پوشش این محصول
حاوی محافظی از آلیاژ کروم و قلع است. برای تولید این محصول مانند ورق گالوانیزه
از دو روش غوطه وری و الکترولیت استفاده می شود. البته برای تولید ورق قلع اندود
بهتر است از روش الکترولیت استفاده شود تا تراکم لایه نشانی بر روی سطح فولاد
بیشتر شود. لازم به ذکر است در روش الکتروشیمیایی از یک اختلاف پتانسیل مشخص و یک
حمام الکترولیت تحت عنوان هادی یون پوشش کمک گرفته می شود.
اسید مورد استفاده برای
محلول الکترولیت معمولاً سولفوریک یا اسید کلریدریک می باشد. البته لایه محافظ ورق
قلع اندود تک لایه نیست و در چند مرحله مختلف بر روی فولاد قرار می گیرد. به این
صورت که لایه نزدیک به سطح ورق آلیاژی از قلع و آهن می باشد، لایه بعدی قلع و پس
از آن کروم با چگالی مشخصی لایه نشانی خواهد شد. در لایه آخر به طور معمول از یک
روغن آلی خاص استفاده می شود تا طول عمر لایه محافظ بیشتر شود. در برخی موارد نیز
ممکن است از یک لایه پلیمر نیز استفاده شود.