برآیندی بر وضعیت بازار فولاد در سالی که گذشت...

طبق بررسی های انجام شده بازار داخلی روند های مختلفی را در سال ۹۷ تجربه کرده است: در سه ماهه اول سال گذشته اتفاق افتاد که نتیجه آن سکوت و آرامش بود ولی از تیرماه به بعد تا مدت کوتاهی با نوسان قیمت ارز صادرات با رشد چشمگیری مواجه شد و بر اساس آمار، بیش ترین رقم صادرات مربوط به بیلت بود که در سه ماهه ابتدایی سال 1397 جمعاً 1.051 میلیون تن شمش صادر شد. در 6 ماهه ابتدایی سال نیز این میزان به 1.580 میلیون تن رسید. از طرف دیگر صادرات میلگرد که طی سه ماه اول سال 152 هزار تن بود، در 6 ماهه سال گذشته به 637 هزار تن رسید. همین امر سبب شد که نرخ شمش در اردیبهشت ماه با میانگین 24063 ریال پایه و با حد تقریبی 37 درصد رشد قیمت تا مرداد ماه به متوسط 37994 ریال برسد. همچنین آمار موجود نشان می دهد: فولادسازان بزرگ کشور تا پایان بهمن ماه بالغ بر ۵ میلیون تن فولاد و محصولات فولادی صادر کردند که افت ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشت. همچنین فولاد مبارکه به عنوان سومین صادر کننده برتر ایران در ۱۱ ماهه امسال ۷۸۴ هزار تن محصول فولادی صادر کرد که این شرکت نیز افت ۲۵ درصدی صادرات را تجربه کرد. فولاد مبارکه در این مدت ۴۴۸ هزار تن کلاف گرم، ۲۷۵ هزار تن تختال، ۳۵ هزار تن ورق گرم، بیش از ۱۰۰ هزار و ۵۰۰ تن کلاف و ورق گالوانیزه و بیش از ۱۰ هزار تن کلاف سرد صادر کرده است که تماما با افت همراه بودند. این شرکت در بهمن ماه نیز با ۸۴ درصد کاهش صادرات را به ۲۸ هزار تن رساند. طبق گزارشات، ذوب آهن اصفهان تا پایان بهمن ماه موفق به صادرات ۸۱۱ هزار تن فولاد شد که عمده آن یعنی چیزی حدود ۵۵۰ هزار تن شمش بوده است. صادرات میلگرد ذوب آهن در این مدت ۱۴۲ هزار تن و تیرآهن ۸۵ هزار تن بوده که تنها صادرات میلگرد این شرکت رشد ۱۰ درصدی داشته است. علاوه بر این، صادرات ذوب آهن در مدت مذکور ۲۱ درصد افت داشته است. ذوب آهن در بهمن ماه نیز با افت ۳۲ درصدی در صادرات رو به رو شد و صادرات آن به ۷۲ هزار تن بالغ گردید. از سوی دیگر فولاد خراسان به عنوان ششمین صادر کننده برتر فولاد ایران تا پایان بهمن ماه ۱۶۷ هزار تن فولاد و محصول فولادی صادر کرد که شامل حدود ۱۱۱ هزار تن بلوم و ۵۷ هزار تن میلگرد گزارش شده است. فولاد هرمزگان نیز در ۱۱ ماهه امسال ۵۸۲هزار تن اسلب صادر کرد که ۴۲ درصد کمتر از مدت مشابه سال ۹۶ است. این شرکت در بهمن ماه نیز با افت ۱۸ درصدی صادرات اسلب را به ۵۲هزار تن رساند. آمار نشان می دهد که صادرات فولادسازان بزرگ کشور در بهمن ماه نیز با افت معنادار ۵۱ درصدی به ۳۷۴ هزار تن رسید.
سفته بازی دلال ها و شیطنت بعضی کارخانه ها در این شتاب گرفتن قیمت بی تاثیر نبود ولی عامل اصلی پدیده دوم یعنی صادرات بود.
بر اساس آمار ۱۱ ماهه تولید فولاد در سال ۹۷، تولید فولاد میانی به ۲۲ میلیون و ۶۹۶ هزار تن رسید. آمارهای تولید گویای این مسئله است که تولید فولاد میانی در مدت مذکور نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۳ درصد رشد داشته است. تولید فولاد میانی در ۱۱ ماهه پارسال کمی بیشتر از ۲۰ میلیون تن بود.
تولید اسلب نیز در طول این ۱۱ ماه نشان می دهد که تولید این محصول در این مدت تنها ۴ درصد افزایش داشته و از ۹ میلیون و ۳۶۴ هزار تن به ۹ میلیون و ۷۳۸ هزار تن رسیده است.
آمار نشان می دهد تولید آهن اسفنجی ایران تا پایان بهمن ماه با رشد ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل از ۲۰ میلیون و ۴۸۴ هزار تن به ۲۴ میلیون و ۳۰۳ هزار تن رسید.
فولادسازان در ۱۱ ماهه ۹۷ به تولید ۱۹ میلیون و ۶۰۴ هزار تن محصول فولادی دست یافتند که رشد ۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشت.
در یازده ماهه امسال، ۱۰ میلیون و ۸۸۹ هزار تن انواع ورق فولادی در کشور تولید شد که شامل ۷ میلیون و ۲۷۷ هزار تن آن ورق گرم، ۲ میلیون و ۳۴۰ هزار تن ورق سرد و یک میلیون و ۲۷۲ هزار تن ورق پوششدار بوده است. رشد تولید ورق گرم ۳ درصد و ورق سرد ۹ درصد بوده در حالی که تولید ورق پوششدار افت ۹ درصدی داشته است. در این بین، تولید میلگرد با رشد ۲۴ درصدی به ۷ میلیون و ۱۰۲ هزار تن رسید در حالی که تولید تیرآهن با افت ۵ درصدی رقم ۹۵۹ هزار تن را به ثبت رساند.
فشار صادرات شمش و میلگرد روی بازار داخلی قابل توجه بود. در اول مرداد ماه دولت با حرکتی انفعالی بازار را با دستور العمل های پیاپی متوقف کرد که تاثیر آن در آذر ماه و دی ماه کاملاً محسوس شد چرا که صادرات 9 ماهه سال 97 برای فولاد میانی نسبت به سال 96 حدود 21 درصد کاهش داشت. این در حالی بود که مصرف داخلی در حداقل خود قرار داشت و به علت تحریم های امریکا صادرات فولاد با چالش شدید مواجه بود. آمارهای فروش و صادرات فولاد، بازار بورس سهام را تحت تاثیر قرار داد و مشابه این وضعیت در مورد ورق گرم نیز اتفاق افتاد تا جایی که فولاد مبارکه مجبور شد در چند فروش در بورس قیمت پایه را به شدت پائین بیاورد که به منزله نیاز به نقدینگی در بازار تلقی شد. این امر باعث شد در فاصله یک ماه حجم صادرات فولاد میانی 297 هزار تن افزایش یابد. از سوی دیگر روند صادرات میلگرد علیرغم بی سیاستی های وزارت صمت همچنان ادامه یافت و به افزایش صادرات 160هزار تنی در یک ماه منجر شد.
با این اوصاف و بر اساس تحلیل کارشناسان، ایران چاره ای جز صادرات فولاد ندارد. یکی از این کارشناسان به نام دکتر سید ابوتراب فاضل، مدیرعامل شرکت فولاد صنعت بناب گفت: فضای بعد از برجام فضای بسیار خوبی بود و توانستیم از ۲۵ میلیون تن تولید، ۱۰ میلیون تن را صادر نماییم. امسال شاید ۲۵ میلیون تن تولید عملی شود اما به جهت عدم فروش در بازار داخل و رکورد موجود در پروژه های عمرانی، باید بیش از ۱۰ میلیون تن صادرات صورت گیرد. گفته می شود چند ماهی است که بازار فروش فولاد دچار مشکل شده است. باید به عرضه و تقاضا توجه شود و فولادسازان بزرگ باید امکان صادرات پیدا کند تا تولیدکننده کوچک و متوسط بتواند با فروش در بازار داخل، پابرجا بماند و به فعالیت خود ادامه دهد. فولاد ایران باید صادرات محور شود و بازار صادراتی را به عنوان بازار هدف انتخاب نماید. اما در شرایط فعلی اتفاقی که افتاده این بوده که ترک ها از ایران خریداری می کنند و به عراق و سوریه صادر می کنند. آسیب پذیری ما در بخش صادرات به دلیل بی ثباتی ارزی و نوسانات نرخ ارز است و این شرایط، اجازه فعالیت و برنامه ریزی را از تولیدکننده و صادرکننده ایرانی می گیرد.

گرداوری شده توسط آهن اینفو
۵ فروردین ۹۸