بلاخره نگران تحریم های 13 آبان باشیم یا نه؟!!

پس از دلگرمی دادن آقایان روحانی، ظریف و جهانگیری در مورد بی اثر بودن تحریم ها بر مسایل اقتصادی و عدم گرانی بیش تر کالا ها، حالا حسین موسویان خبر از نگرانی هایی در سطح خاورمیانه می دهد: دور بعدی تحریم ها علیه ایران، تنش‌های خاورمیانه را تشدید خواهد کرد. وی که دیپلمات سابق هسته ای ایران است درباره تحریم های آمریکا علیه ایران این گونه عنوان می کند که: تحولات منطقه و رویکرد اروپا به نفع یکجانبه گرایی ترامپ نیست و بعید است تحریم های جدید با افزایش تنش های خاورمیانه، واشنگتن را در دستیبابی به اهدافش علیه ایران نزدیک تر کند. وی درباره اهداف ترامپ از بازگرداندن تحریم ها می گوید: از اهداف اساسی کاخ سفید از بازگرداندن تحریم ها می توان به اسیب رساندن به اقتصاد ، مهار حضور و درگیری منطقه ای تهران در سوریه، عراق و یمن و تغییر حکومت ایران است؛ هر چند که واشنگتن این را انکار می کند. موضع رسمی واشنگتن این است که با افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی، ایران را بار دیگر پای میز مذاکره بکشاند تا توافق جدیدی را جایگزین برجام کند.» او همچنین تاکید می کند که حداقل 5 دلیل وجود دارد که استراتژی ترامپ شکست خواهد خورد که به شرح زیر است: اولا که ایالات متحده تلاش می کند صادرات نفت ایران را به صفر برساند اما مشخص شده است که این کار در عمل غیرممکن است چرا که هیچ جایگزین مناسبی برای صادرات روزانه دو نیم میلیون بشکه نفت ایران وجود ندارد. کارشناسان اعتقاد دارند که عربستان و متحدانش هم ظرفیت جبران کامل نبود نفت ایران را در بازارهای جهانی ندارند. از زمان خروج آمریکا از برجام یعنی «از ماه می (اردیبهشت ماه) و خروج ترامپ از برجام، صادرات نفت ایران روزانه یک و نیم میلیون بشکه افت پیدا کرد و بهای سبد نفتی «اوپک» (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) افزایش یافت و به 76 دلار رسید. همچنین چنانچه پیش بینی ها در مورد تداوم این افزایش تا بشکه ای 100 دلار درست باشد، در صورت کاهش صادرات نفت ایران به کمتر از یک میلیون بشکه در روز، باز هم تهران می تواند کاهش درآمد خود را جبران کند.» دوما جنگ تجاری ترامپ با چین و تحریم اقتصادی روسیه از سوی آمریکا می تواند احتمال همکاری پکن و مسکو را با آمریکا علیه ایران کاهش دهد. کاخ سفید نیز نمی تواند بر همکاری با اتحادیه اروپا که گفت و گوهای هسته ای را در سال 2003 با ایران آغاز کرد چندان حساب کند چرا که «برجام» برای اتحادیه اروپا مساوی با یک دستاورد قابل توجه در عرصه سیاست خارجی است. همچنین اتحادیه اروپا به طور فزاینده ای تحریم هایی از این دست را تهدیدی علیه هویت و استقلال خود می داند.» علاوه بر این، «برونو لومیر» وزیر دارایی فرانسه نیز در این باره می گوید: «نتیجه این بحران در خصوص ایران فرصتی برای اروپا خواهد بود تا استقلال نهاد های مالی خودش را داشته باشد. به این ترتیب ما می توانیم با هر کس که می توانیم تجارت کنیم.» سوما تحریم های آمریکا بستر را برای یک تغییر تاریخی در سیستم پولی و مالی جهانی ایجاد کرده است. حدودا چندین دهه است که دلار آمریکا بر بازار بین المللی مالی تسلط یافته اما خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران و غرب کشورهایی مانند روسیه، چین، هند و ترکیه را به این فکر انداخته تا از پول های ملی خود برای معامله با ایران استفاده کنند. اگر اروپا در ایجاد یک نظام مالی که جدا از دلار آمریکا باشد موفق شود، سایر کشورها می توانند از «یورو» برای تجارت با ایران استفاده کنند و این اقدام از تسلط دلار بر بازارهای جهانی خواهد کاست.» چهارما سایر امضا کنندگان «برجام»، توافق هسته ای ایران و غرب را «ابزاری علیه یکجانبه گرایی آمریکا» می دانند. این در حالی است که برجام یک توافقنامه چند جانبه است که از سوی قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد پشتیبانی می شود؛ قطعنامه ای که تیم ترامپ به طور یکجانبه از آن خارج شد و اکنون تلاش می کند سایر کشورهایی را که آن را اجرا می کنند، مجازات کند. نکته اینجاست که هرگونه تسلیم در برابر واشنگتن در این خصوص رویکرد کنونی آمریکا را تشدید خواهد کرد. برای جلوگیری از این مسئله، ایران و هم جامعه بین المللی باید برجام را به عنوان یک نیاز استراتژیک حفظ کنند.» پنجما ژاپن و اتحادیه اروپا که متحدان قدرتمند آمریکا هستند، همچنان به حمایت خود از برجام ادامه می دهند. فقط تعدادی از متحدان منطقه ای مانند عربستان سعودی و امارات عربی متحده و اسراییل از تصمیم ترامپ برای خروج از برجام حمایت کرده اند و سایر بازیگران مهم منطقه ای مثل ترکیه، عمان و عراق همچنان از توافق حمایت می کنند. در عین حال، تحولات سایر بحران های منطقه نیز به نفع آمریکا و متحدانش نیست. ایالات متحده طی 6 دهه اخیر قدرت مسلط منطقه بوده است اما اکنون شاید شرایط به شکل دیگری رقم بخورد. رویکرد یکجانبه گرایانه ترامپ و آینده برجام می تواند با ایجاد شکاف بین متحدان اروپایی و نزدیک تر کردن کشورهایی مانند ایران، ترکیه و عراق به یکدیگر، محاسبات پیشین را تغییر دهد. علاوه بر این، برجام راه برای سایر قدرت های جهان به خصوص اروپا، چین، روسیه و هند را هموار کرده تا از توافقنامه های بین المللی بدون ایالات متحده محافظت کنند. مسائل فوق در کنار خروج آمریکا از برجام، این پتاسیل را ایجاد کرده تا سیاست قدرت بین الملل تغییر کند و از نظامی که آمریکا راهبری آن را بر عهده دارد به نظامی چند قطبی تبدیل شود که در آن بازیگران منطقه ای نقش اساسی تری ایفا می کنند. در چنین شرایطی، دور بعدی تحریم ها علیه ایران، احتمالا، تنش های خاورمیانه را تشدید خواهد کرد و بعید است واشنگتن را به دستیابی به اهدافش در خصوص ایران نزدیک تر کند.» گرداوری شده توسط آهن اینفو منبع: اقتصاد نیوز 10 آبان 97