پیمان پولی اروپا و ایران سنگری در مقابل ترامپ

طبق گفته های رئیس‌ کل بانک مرکزی، این کانال، صادر کننده ایرانی و اروپایی را از تسویه دلاری بی‌ نیاز می ‌کند. البته به ‌نظر می‌رسد، این وعده ها برای ایجاد یک کانال مستقل از دلار، صرفا برای تسویه تجاری ایران و اروپا باشد. اما در هر حال، تحقق این وعده از طرف اروپایی ها می تواند اثرات اقتصادی خوبی برای ما داشته باشد و از سوی دیگر منعکس کننده یک پیام سیاسی روشن به آمریکا باشد. در هر حال پیمان مالی جدید بین ایران و اروپا منعقد خواهد شد. این خبری است که رئیس کل بانک مرکزی منتشر کرد. وی می گوید: کانال مالی جدید قادر است صادر کنندگان ایرانی و اروپایی را از تحریم ‌های دلاری دور نگه دارد و داد وستد بر اساس نوعی پیمان پولی دو جانبه انجام گیرد. بنابراین، به نظر می‌رسد که عزم سیاسی اروپا برای متقاعد کردن ایران در پایبندی به برجام، در عمل نمود بیشتری پیدا کرده و حفاظت از برجام، در حال اجرایی تر شدن است. این کانال مالی جدید برای صادر کنندگان ایران و اروپا باز می‌ شود. آن ‌طور که رئیس کل اعلام کرده، جزئیات کانال مالی اروپا برای انجام تجارت میان ایران و اتحادیه اروپا در نشست هفته گذشته در بروکسل مورد بررسی قرار گرفت. گفته می شود که کانال مزبور این امکان را برای صادر کنندگان اروپایی و ایرانی فراهم خواهد کرد که ارز حاصل از صادرات خود را دریافت کنند. این کانال کارکرد نوعی پیمان پولی دو جانبه بین ایران و اتحادیه اروپا را ایفا خواهد کرد. شرکت ها و فعالان اقتصادی ایرانی و اروپایی به ‌رغم خروج یکجانبه ایالات ‌متحده آمریکا از برجام تمایل به برقراری و تداوم روابط تجاری با یکدیگر دارند و هر دو طرف بر تسریع در عملیاتی شدن این فرایند تاکید دارند. علاوه بر توضیحات مذکور، اروپا برای متقاعد کردن ایران برای ماندن در برجام، به دنبال ایجاد یک نظام انتقال پولی مستقل از ایالات متحده بود تا بتواند بدون نیاز به تبادل دلار، تجارت ایران را از محدودیت ‌های دلاری مصون نگه دارد. پشتوانه این اقدام، بر این ایده استوار است که ترامپ بانک‌های مرکزی دولت‌های بزرگ اروپایی را جریمه نخواهد کرد. گفته می شود که آلمان به همراه فرانسه و بریتانیا در تلاش هستند تا سد معاملات تجاری شرکت‌ های اروپایی با ایران را از میان بر دارند. همچنین وزیران خزانه ‌داری این سه کشور در تلاش اند که تا اوایل ماه نوامبر نهادی مالی بنیان ‌گذاری کنند که تنها مقصود آن انجام داد وستدهای مالی با ایران با دور زدن کانال ‌های معمولی انتقالات بانکی باشد. قبلا گزارشاتی منتشر شد مبنی بر این که نهاد مالی جدید نه یک بانک و بلکه از لحاظ حقوقی نهادی واسطه‌ ای محسوب می‌شود که مزیتش این است که نیاز به سرمایه و کمک‌ های مالی دولتی ندارد. این ابتکار عمل از سوی فرانسه پیشنهاد شده بود. اگر خبر رئیس کل را منطبق با گزارش دو ماه پیش اشپیگل در نظر ‌گیریم، تمامی کشور های عضو اتحادیه اروپا می‌توانند از این نهاد بهره ببرند. اقدام اتحادیه اروپا را می ‌توان نشان از جدی بودن اروپایی ‌ها در حفظ برجام تفسیر کرد. این ‌طور به نظر می‌ آید که هر چه به موعد دوم اعمال تحریم‌ های آمریکا نزدیک‌ تر می‌شویم، بسته ‌های جدیدی از سوی حامیان برجام رو می‌ شود. احتمالا اروپا علاوه بر عزم سیاسی، در عمل نیز در حال برداشتن قدم های ممکن است. ایران پیش‌ تر مذاکرات پولی و مالی را با کشور های چین، هند و روسیه انجام داده بود و آخرین حلقه ‌ای که به این تیم افزوده خواهد شد، منطقه یورو است. به نوعی یک کمربند حفاظتی درحال شکل گرفتن است که سعی دارد تجارت با ایران را بی‌ نیاز از دلار سازد و ایران را برای پایبندی به برجام اقناع کند. طبق گفته عبدالناصر همتی، خط مالی جدید بر پایه پیمان پولی دو جانبه بنا گردیده است. اصل اولیه پیمان پولی دوجانبه این است که از پول‌ های ملی کشور های مبدا و مقصد در تجارت و تامین مالی استفاده می ‌شود و دیگر نیازی به ارز های ثالث نیست. علاوه بر این که پیمان ‌های پولی می‌ توانند درصد برخورد ترکش‌ های تحریم را به حداقل برسانند، هزینه مبادله را نیز می‌توانند برای معامله گران کاهش دهند، چرا که دیگر نیازی به تبدیل دو به دوی سه ارز به یکدیگر نیست و بنابراین به جای پرداخت کارمزد در ۳ مرحله، در ۲ مرحله کارمزد پرداخت خواهد شد. از جمله مزیت های این برنامه این است که تسویه توسط بانک‌ های مرکزی و در دو سوی کانال صورت نمی‌ گیرد؛ در پیمان جدید، اخذ و تحویل یورو در اروپا و اخذ و تحویل ریال در ایران خواهد بود. نهاد واسطه‌ای جدید مانند یک بورس معاوضه عمل می‌کند و در واقع مطالبات متقابل شرکت‌ های اروپایی و ایران را حسابرسی می‌کند. یعنی وقتی که ایران به اسپانیا نفت می ‌فروشد و یک شرکت ماشین ‌سازی آلمانی به ایران تجهیزات و دستگاه‌ های لازم برای راه‌ اندازی یک کارخانه را می‌ فروشد، این نهاد واسطه ‌ای وارد عمل می‌ شود. پولی که قرار است اسپانیا به ایران بپردازد، برای پرداخت صورت ‌حساب‌ شرکت آلمانی که به ایران دستگاه فروخته، استفاده می‌شود. بنابراین، مشکلات ایران برای تبادل ارز از نظر اقتصادی به حداقل خواهد رسید. گرداوری شده توسط آهن اینفو منبع: اقتصاد نیوز