آیا بالا رفتن قیمت ارز به سود صادرات کشور است؟

با بررسی موازنه تجاری اقتصاد کشور طی ۶ ماهه نخست امسال، این مطلب دریافت می شود که رشد دلار تاثیر معناداری در تقویت تراز تجاری دارد؛ اما مهم‌ ترین عامل، نحوه حرکت نرخ ارز است. چنانچه نرخ ارز با متغیر های اقتصاد کلان و به شکل پیوسته رشد پیدا کند، تاثیر فزاینده بر صادرات و بالعکس اثر کاهنده ای بر واردات دارد؛ چرا که رشد مداوم نرخ ارز، این شانس را به صادر کنندگان می‌دهد که در بازار های خارجی سهم کالای خود را بیش تر کنند. در مقابل، رشد جهشی نرخ ارز اثرات منفی ای بر بازتوزیع ثروت و رفاه مصرف‌ کنندگان، و همچنین نقش برجسته ای در بهبود تراز تجاری ندارد زیرا امکان این که در چنین شرایطی صادرکننده افزایش صادرات خود را از ناحیه کاهش عرضه به مصرف‌کننده داخلی جبران کند، وجود دارد. طبق بررسی ها، در ۶ ماه ابتدای امسال ارزش دلاری صادرات چیزی در حدود ۱۳ درصد افزایش یافته و ارزش دلاری واردات نیز حدود ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که رشد صادرات نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۷ درصد و رشد واردات معادل ۲۵ درصد اعلام شده است. بنابراین مدیریت بازار ارز می تواند دروازه صدور کالا های دارای مزیت به بازارهای خارجی باشد؛ البته به این شرط که نرخ ارز همسو با متغیر های مرتبط با اقتصاد کلان و بدون رفتار جهشی تعدیل شود. برخی عقیده دارند در مقاطع افزایش دلار، واردات بالنسبه افزایش یافته و تراز تجاری با کسری مواجه می‌ شود. در حقیقت می‌توان گفت که در مقاطع افزایش نرخ دلار، اقتصاد این فرصت را دارد تا بدون کاهش زیان رفاهی به مصرف‌ کننده داخلی، حجم صادرات را افزایش دهد. در ۶ ماه اولیه سال جاری نسبت به بازه مشابه سال گذشته رشد ارزش دلاری صادرات در ۶ ماه ابتدایی سال جاری حدود ۱۳ درصد و رشد ارزش دلاری واردات حدود منفی ۱۲ درصد بوده است. از طرف دیگر، اثر تقویتی رشد ارز در مواقعی که دلار به صورت مداوم افزایش می‌ یابد بیش تر از زمانی است که به ‌طور ناگهانی رشد پیدا می‌ کند؛ چرا که در زمان رشد ناگهانی ارز، صادر کنندگان در کوتاه ‌مدت پاسخگوی افزایش تقاضای بازار های خارجی نیستند. در این ۶ ماه، در مجموع حدود ۱۶ میلیون تن کالا وارد کشور شده است که ارزش دلاری آن تقریبا معادل ۲۲ میلیارد دلار بوده است. به ‌طوری که واردات کالا های مذکور به صورت فیزیکی نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۹ درصد و نیز حدود ۱۲ درصد به صورت دلاری رشد منفی داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در مجموع وزن واردات حدود ۱۶ درصد اما ارزش دلاری واردات حدود ۲۵ درصد رشد پیدا کرده است. بنابراین افزایش قیمت دلار در ۶ ماه ابتدایی سال جاری باعث کاهش واردات نسبت به دوره مشابه سال گذشته شده است؛ این در حالی است که قیمت‌ های جهانی در این بازه زمانی رشد منفی داشته است. در زمان افزایش تصنعی دلار، دو اتفاق در بازار واردات به طور همزمان می‌ افتد: 1- این که تعداد واحد کالا های وارداتی کاهش می‌یابد و اثر کاهشی بر روی ارزش واردات دارد. 2- این که به دلیل افزایش دلار، ارزش دلاری واردات افزایش پیدا می کند. بنابراین، کاهش قابل توجه واردات در ۶ ماه ابتدایی امسال نسبت به سال گذشته حاکی از این است که برآیند این دو نیروی متقابل روی ارزش واردات اثر منفی داشته است. مقایسه اثر همزمان صادرات و واردات نشان می‌دهد که تراز تجاری در ۶ ماه ابتدایی سال جاری نسبت به سال قبل تقویت شده است. به عبارت دیگر در صورتی که نرخ ارز متناسب با متغیر های مهم کلان حرکت کند بر تجارت اثر مثبت دارد. اما اگر نرخ ارز رفتار جهشی داشته باشد نه تنها روی نرخ ارز بلکه روی رفاه مصرف‌ کننده هم اثر منفی دارد.   گرداوری شده توسط آهن اینفو 29 مهر 97 منبع: اقتصاد نیوز