ورق صنعتی چیست؟ کاربرد، انواع و ویژگی های آن
ورق صنعتی یکی از
پرکاربردترین محصولات تخت فولادی شناخته می شود که کاربردهای به خصوصی را به خصوص
در صنایع سنگین و ساخت دستگاه های آن ها به خود اختصاص می دهد. این محصولات دارای
انواع مختلفی می باشند و هر کدام از آن ها با عناصر آلیاژی متفاوتی ساخته می شود.
منظور از عناصر آلیاژی، عنصرهایی هستند که با درصد مشخصی در ترکیبات ورق های
فولادی مورد استفاده قرار گرفته و سبب ایجاد خواص و بهبود ویژگی های منحصر به فرد
در آن ها می گردند.
به طور معمول ورق های صنعتی،
زیر مجموعه محصولات گرم یا همان شیت های سیاه هستند و از طریق فرآیند نورد گرم
تولید می شوند. مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت این فلزات، اسلب فولادی می باشد و
محصول نهایی، بر اساس استاندارد تولید شده با نام های اختصاری مختلفی در عنوان
گرید معرفی می گردد. از این رو در ادامه به بررسی انواع ورق های صنعتی و کاربردهای
هر کدام می پردازیم تا بدانید برای صنعت خود یا قطعات دستگاه های صنعتی چه محصولی
مناسب است.
انواع ورق صنعتی
دسته بندی ورق های صنعتی با توجه به فرایند
تولید و عناصر آلیاژی به کار رفته در آن ها تعیین می شود. همان طور که گفتیم انتخاب
جنس فلز ورق های صنعتی به عوامل زیادی بستگی دارد. از دیگر عوامل اثرگذار بر این
موضوع می توان به مقاومت در مقابل خوردگی و زنگ زدگی، شکل پذیری، جوش پذیری،
استحکام، وزن و قیمت آن ها اشاره کرد. متریال های مهمی در تولید ورق های صنعتی
استفاده می شوند که از مهم ترین آن ها می توان به سه مورد زیر اشاره کرد:
ورق صنعتی فولادی
ورق های فولادی از جمله صیقلی ترین ورق های
صنعتی در بازار می باشند. همان طور که می دانید فولاد به تنهایی بسیار ضعیف می
باشد، اما با انجام فرایندهای مختلف نورد سرد و گرم و طی مراحل مختلف، خواص
مکانیکی مهمی را به دست می آورند. میزان انرژی و عملیات هایی که در فرایند نورد
گرم انجام می شود، کمتر است؛ به همین دلیل استفاده از ورق های به دست آمده از
فرایند نورد گرم در صنعت کاربرد بیشتری دارد. از سوی دیگر میزان وجود این عوامل در
تعیین قیمت ورق های صنعتی مؤثر می باشند. به طور مثال برای ساخت قطعات خودرو مانند
رینگ از ورق های قلع اندود در عنوان محصولات صنعتی با ظاهر مناسب و صیقلی استفاده
می شود. البته قیمت ورق قلع اندود نسبت به انواع شیت های صنعتی که در ادامه به آن
ها می پردازیم، بالاتر بوده و این موضوع به فرآیند تولید آن باز می گردد که از
تمامی این فلزات طولانی تر است.
همچنین فرایند نورد گرم مراحل مختلفی دارد،
اما تعداد مراحل و دشواری آن ها نسبت به نورد سرد کمتر است؛ به همین دلیل مقرون به
صرفه تر می باشد. از سوی دیگر خنک شدن ورق صنعتی نورد گرم در دمای استاندارد فضا،
سبب افزایش شکل پذیری محصول خواهد شد؛ اما از طرفی تنش های درونی آن را برطرف نمی
کند.
این موضوع سبب کاهش دقت و ایجاد تلورانس
هایی به اندازه دو تا پنج درصد در ابعاد ورق های آلیاژی خواهد شد. از مهم ترین و
پرکاربردترین ورق های صنعتی فولادی می توان به ورق سیاه و آلیاژهای مختلف آن مانند ST37 ، ST52 و ... اشاره کرد که ظاهری تیره و ناهموار دارد.
فرایند نورد سرد در دمای پایین تر از دمای
تبلور صورت می گیرد و در عوض مزیت هایی در مقایسه با روش نورد گرم دارد. ورق های
سرد با آلیاژهای مختلف مانند ST12، ST13 و ST14 نیز در موارد صنعتی کاربرد زیادی دارند. برای افزایش مقاومت آن ها در
برابر زنگ زدگی و خوردگی، از پوشش های گالوانیزه، رنگی و روغنی استفاده می کنند.
حتما بخوانید:ورق قلع اندود چیست
معرفی ورق صنعتی آلومینیومی
ورق آلومینیوم نیز مانند ورق های فولادی،
آلیاژهای مختلفی دارد و از طریق فرایند نورد گرم به دست می آید. مقرون به صرفه
بودن و داشتن طیف گسترده ای از ویژگی های مختلف از مزیت های استفاده از ورق
آلومینیومی می باشد. ورق های آلومینیومی نیز برای افزایش مقاومت و کاهش تنش های
درونی، تحت فرآیند نورد سرد قرار می گیرند. ماده اولیه مورد نیاز برای ساخت این
فلزات نیز شمش فولادی می باشد که با آنالیز شیمیایی مشخص شده از پیش با استفاده از
فرآیند نورد سرد به ورق صنعتی آلومینیومی با سطحی درخشان و صیقلی و همچنین قابلیت
مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی، انعطاف پذیری و جوش پذیری تبدیل می شود.
معرفی ورق صنعتی مسی/ برنجی
ورق های صنعتی برنجی مقدار کمتری از فلز روی
را دارند. آن ها به راحتی قابلیت جوشکاری، سردکاری و لحیم کاری می شوند. مس یکی از
پرکاربردترین فلزات شناخته می شود که با داشتن قابلیت انعطاف پذیری، کاربردهای
بسیاری را در مصارف صنعتی، تزئینی و ... به خود اختصاص داده است.
از این رو افزودن مس به محصولات صنعتی نیز
سبب تشکیل لایه اکسیدی و در نتیجه مقاومت محصول در برابر خوردگی می شود. ممکن است
بگویید ورق های گالوانیزه نیز دارای مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی می باشند،
اما بهتر است بدانید قیمت ورق گالوانیزه مقرون به صرفه تر از فلز صنعتی مسی می
باشد؛ زیرا این محصول دارای پوششی از جنس فلز روی بر سطح خود می باشد که در صورت
از بین رفتن پوشش، به راحتی ممکن است به خوردگی و زنگ زدگی دچار شود. از این رو ورق
های صنعتی مسی نیز با دارا بودن خواصی مثل هدایت الکتریکی و انتقال حرارت، در
صنایع برق، ساختمان سازی، تزئینی و... کاربرد دارند.
ورق صنعتی اسیدشویی
ورق صنعتی اسیدشویی یکی از انواع ورق گرم به
شمار می رود. البته با این تفاوت که اکسید موجود در ورق سیاه توسط اسید مخصوص
اسیدشویی می شود و نتیجه یک محصول براق تر است؛ زیرا ورق های سیاه تحت عملیات نورد
گرم و دمای بسیار بالا تولید شده و این مسئله سبب شده تا سطحی کدر و رنگی مات
داشته باشند. همچنین این فلزات هیچ گونه پوششی بر سطح خود نداشته و به راحتی دچار
اکسیداسیون خواهند شد؛ از این رو آن ها را اسیدشویی می کنند و محصول نهایی یک ورق
پاکسازی شده با سطحی براق و درخشان می باشد که با داشتن گریدهای مختلف، در مصارف
صنعتی مشابه ورق سیاه مورد استفاده قرار می گیرد. بهتر است بدانید کاربرد ورق
اسیدشویی بیشتر در صنعت کشتی سازی می باشد. البته در برخی موارد از آن ها برای
ساخت قطعات مستحکم و مقابل به سایش اتومبیل مانند رینگ و شاسی استفاده می شود.
ورق سرد صنعتی
ورق های صنعتی نورد سرد بیشتر به دلیل
انعطاف پذیری، دقت و دوام خود در مقایسه با ورق سیاه برای تولید محصولات کوچک تر و
پروژه هایی که کیفیت ظاهری مورد نظر است، کاربرد دارد. استفاده از ورق های سرد با
پوشش گالوانیزه، رنگی و ... در تولیدات لوازم خانگی مانند فر، اجاق گاز و یخچال
کاربرد دارد. ورق های روغنی و رنگی نیز در ساخت عایق، روکش و لوله های ساخت و ساز
کاربرد دارند. آن ها به عنوان فلز پایه در تولید ورق رنگی و گالوانیزه صنعتی
استفاده می شوند. ورق های سرد در مقابل عوامل مختلف محیطی از جمله
بارش باران، برف و رطوبت مقاوم هستند. همچنین به سبب داشتن پوشش های مختلف مقاومت
آن ها در مقابل زنگ زدگی و خوردگی افزایش می یابد. لازم به ذکر است آن ها در ساخت
وسایل سرمایشی و گرمایشی، تابلو و سینی های صنعت برق، الکترونیک، کامپیوتر، رنگ
آمیزی، برش کاری و شکل دهی فلزات نیز استفاده می شوند. برخی از مزیت های ورق های
صنعتی سرد شامل موارد زیر می باشد:
- ظاهر باکیفیت
- هزینه پایین تولید و نگهداری
- قابلیت جوش پذیری
کاربردهای
ورق های صنعتی
ورق های صنعتی فولادی گرم و سرد،
آلومینیومی، مسی و برنجی هر کدام خصوصیات متفاوتی دارند و همین موضوع سبب استفاده
از هر کدام در کاربردهای مختلف خواهد شد. به طور مثال ورق های گرم بیشتر در صنایعی
استفاده می شوند که ظاهر کار اهمیت زیادی نداشته باشد، اما از طرفی از قیمت کمتری
به نسبت دیگر محصولات برخوردار است. از دیگر کاربردهای ورق های صنعتی در جنس های
فولادی و غیر فولادی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از سوی دیگر از ورق سرد می توان به استفاده از آن
ها در صنایعی اشاره کرد که به ورقی بدون داشتن سطح صاف و صیقلی نیاز دارند. از این
رو ورق گرم یا سرد را به وسیله غلتک های مخصوص برجسته می کنند و طرح های هندسی
منظم و مشخصی را بر روی آن ها ایجاد می کنند. محصول به دست آمده از این فرایند ورق
آجدار نامیده می شود که برای ساخت پله های اضطراری، عرشه کشتی ها، پل های عابر
پیاده، اتاقک کامیون، وانت و دستگاه های صنعتی مختلف به کار می رود.
- ورق های صنعتی اسیدشویی نیز بیشتر در قطعات ضد سایش
مورد نیاز خودروها و دستگاه های صنعتی، کشتی سازی و مواردی از این قبیل به کار می
روند. قیمت ورق اسیدشویی نیز کاملاً وابسته به ورق سیاه مورد استفاده، گرید،
استانداردها و کارخانجات تولید کننده دارد؛ از این رو پیش از خرید پیشنهاد می شود
با کارشناسان یک مجموعه معتبر در زمینه فروش ورق صنعتی مشورت نمایید.
- یکی دیگر از مهم ترین کاربرد این فلزات در ساخت ورق
های گالوانیزه و شیروانی در جهت ساخت لوله ها، پروفیل ها، سقف های سازه و بیرونی،
سقف های داخلی شیروانی و ... می باشند و از جمله اصلی ترین کاربرد محصولات صنعتی
در ساختمان سازی شناخته می شوند. امروزه قیمت ورق شیروانی یکی از مهم ترین مسائلی
است که پیمانکاران به آن اهمیت می دهند؛ زیرا طرح آن باید مطابق با سلیقه مشتری
انتخاب شود و هر طرح با نرخ، ابعاد و مشخصات ظاهری متفاوتی تولید می گردد.
- ساخت لوله های فلزی، ریل و قطعات راه آهن، درب ها و قفسه ها، میله های I شکل، تجهیزات کشاورزی، بدنه خودروها، هوافضا، حمل و نقل، دکوراسیون، ساخت پانل ها، صنعت بسته بندی، ساخت قوطی های نوشیدنی، ظروف آشپزخانه، ناودان، سقف دیوارپوش، لوازم خانگی و... نیز از دیگر کاربردهای ورق های صنعتی در انواع مختلف به شمار می آیند.
حتما بخوانید:ورق شیروانی چیست
کارخانه های
تولیدکننده ورق صنعتی
خرید و استفاده از ورق های صنعتی مختلف به
وسیله شرکت هایی دارای کد بورس کالا امکان پذیر می باشد. شرکت آهن اینفو مرجع
تخصصی فروش محصولات فولادی در اصفهان می باشد که همواره بهترین محصولات فولادی
صنعتی و غیر صنعتی را با بهترین کیفیت در اختیار خریداران عزیز قرار می دهد. تولید
انواع محصولات صنعتی و غیر صنعتی از جمله گریدهای مختلف انواع محصولات فولادی در
کارخانجات مختلفی انجام می شود. از این رو معتبرترین کارخانه های تولید کننده ورق
های صنعتی آلیاژی و غیر آلیاژی در ایران شامل موارد زیر می باشند:
- فولاد مبارکه اصفهان
- صنایع هفت الماس
- فولاد توان آور آسیا
- اکسین خوزستان
- فولاد گیلان
- فولاد امیرکبیر کاشان
جمع بندی
در ایران ورق های سیاه ST33، ST37 و ST22، ورق صنعتی روغنی ST12 و ST14 و ورق های آلیاژی A283،
ST52 و A516 از محبوبیت بیشتری در بین خریداران بهره مند می باشند، اما با این حال به
صورت قطعی نمی توان بهترین نوع ورق صنعتی را در بین آن ها مشخص کرد؛ زیرا هر کدام
کاربردهای مختلفی را به خود اختصاص می دهند. در واقع تفاوت در استانداردهای تولید،
روش ها، کارخانجات تولید کننده سبب شده تا این فلزات با ویژگی های ظاهری و ساختاری
گوناگونی تولید شوند و در نتیجه کاربردهای آن ها نیز با یک دیگر در تمایز باشد.