ورق ST52 چیست؟ مزایا و کاربرد

ورق ST52 یکی از فولادهای سیاه کم کربن بوده که البته مقدار کربن آن بیشتر از آلیاژ ST37 است. این محصول استحکام بالایی دارد که البته قابلیت جوشکاری آن نیز امکان پذیر است. ورق ST52 یکی از زیر مجموعه های آلیاژی فولاد گرم می باشد که تحت عنوان های ورق صنعتی یا فولاد منگنز کم کربن نیز شناخته می شود.

این محصول یکی از پرکاربردترین گریدهای ورق سیاه به شمار می آید که بیشتر کاربردهای صنعتی و سازه ای سنگین را به خود اختصاص می دهد؛ به همین علت به ورق سیاه صنعتی نیز در بازار آهن آلات شهرت دارد. در واقع تمایز ورق ST52 از سایر گریدهای ورق سیاه بیشتر به دلیل داشتن درصد بالاتری از عناصر آلیاژی در ترکیبات این نوع فولاد می باشد. یکی از این عناصر، کربن می باشد. بهتر است بدانید هر چه میزان کربن در یک فلز بیشتر باشد، سختی آن بیشتر خواهد شد، اما از سوی دیگر افزایش بیش از حد آن سبب شکنندگی فلز در نهایت خواهد شد. از این رو فولاد ST52 نیز از جمله فولادهای کم کربن شناخته می شود، با این تفاوت که درصد کربن آن بیشتر از گریدهای معمولی مانند ST37 می باشد.

مشخصات ورق ST52

از مشخصات ورق های ST52 می توان به استحکام کششی آن ها اشاره داشت که در حدود 490 تا 630 مگاپاسکال می باشد. این میزان استحکام سبب ایجاد تحمل وزن بالا، افزایش مقاومت به ضربه، سایش و مواردی از این قبیل در فولاد ST52 شده است. همچنین بهتر است بدانید مواردی مانند خواص مکانیکی و فیزیکی، ترکیبات شیمیایی، استانداردها و ابعاد که در ادامه به شرح هر کدام می پردازیم، همگی بر قیمت ورقST52 مؤثر بوده و باعث بالاتر بودن نرخ این محصول نسبت به سایر ورق های فولادی معمولی نظیر ST37 شده اند. به طور مثال داشتن عنصر منگنز در ترکیبات شیمیایی این محصول، سبب افزایش مقاومت بیشتر خواهد شد. این فولاد به دلیل اضافه شدن عناصر آلیاژی مختلف، خواص مکانیکی ارزشمندی دارد که آن را به یک محصول مقاوم در برابر پیچش و خمش تبدیل کرده است.

خواص فیزیکی و مکانیکی ورق فولادی  ST52

خواص مکانیکی و فیزیکی یک محصول در واقع تعیین کننده کاربرد های آن هستند. از این رو باید گفت چگالی ورق سیاه ST52 به طور معمول 7.85 گرم بر سانتی متر مکعب و ضریب الاستیسیته آن  ۲۱۰ نیوتن بر میلی متر مربع می باشد. دمای بازگشت آن نیز ۸۶۰-۸۹۰  درجه سانتی گراد و سخت شدن آن از دمای ۸۶۰-۸۹۰ درجه سانتی گراد شروع خواهد شد. از سوی دیگر پس از تنظیم دما با استفاده از آب یا روغن کوئنچ می شود.

لازم به ذکر است دمای فرجینگ این ورق ۸۵۰- ۱۰۵۰ درجه سانتی گراد می باشد. این فولاد علاوه بر ویژگی‌ های ذکر شده از مشخصات مهم دیگری مانند مقاومت در برابر پیچش و خمش، تحمل وزن و خاصیت ارتجاعی برخوردار می باشد و به سبب دارا بودن این ویژگی ها است که در کاربردهای زیر بنایی صنایع از آن استفاده می کنند.

ترکیب شیمیایی ورق  ST52

ورق فولادی ST52 از عناصر مختلفی تشکیل شده است که هر کدام با توجه به درصد خود، خواص مکانیکی و فیزیکی را به محصول اضافه می کنند. در ادامه در مورد هر کدام از آن ها توضیحات مختصری داده شده است:

• فسفر: خواصی که این عنصر به محصول اضافه می کند شامل افزایش خاصیت ماشین کاری، براده بری و استحکام در حالت گرم می باشد.
• گوگرد: گوگرد سبب افزایش قابلیت ماشینکاری ورق فولادی خواهد شد، اما تأثیری بر استحکام کششی ورق ST52 ندارد.
• سیلیسیم: مزیت های این آلیاژ شامل بهبود استحکام، افزایش مقاومت نسبت به سایش و خاصیت ارتجاعی ورق فولادی ST52 می باشد. همچنین لازم به ذکر است افزایش بیش از اندازه از آن موجب کاهش شکل پذیری ورق می شود.
• کربن:کاهش کربن در فولاد، قابلیت جوشکاری و ماشینکاری را در این محصول افزایش خواهد داد.
• منگنز: سختی و استحکام نهایی فولاد با استفاده از این عنصر افزایش می یابد. عنصر منگنز، خشک شدن بحرانی را کاهش می ‌دهد که این امر باعث افزایش استحکام ورق خواهد شد. اضافه کردن منگنز به هر مقطع فولادی سبب افزایش خاصیت جوشکاری و آهنگری آن می شود.

علاوه بر این جالب است بدانید ورق های ST52 دارای مقاومت در برابر خوردگی تا حدودی نیز می باشند. این ویژگی فولادهای صنعتی بسیار شبیه به ورق های گالوانیزه می باشد که با داشتن پوششی از جنس فلز روی، دارای استحکام در برابر خوردگی، زنگ زدگی، اکسیداسیون و رطوبت هستند. جالب است بدانید قیمت ورق گالوانیزه نیز با وجود داشتن این ویژگی ها و بسیاری از مشخصات منحصر به فرد دیگر، مقرون به صرفه می باشد و از این رو کاربردهای زیادی را در صنایع به خود اختصاص داده است.

استانداردهای ورق ST52

استاندارد نام گذاری ورق ST52 نیز بر اساس کشور آلمان DIN EN 10027 می باشد. عدد 52  که پس از حروف ST  می آید میزان تنش نهایی فولاد می باشد که بر اساس کیلوگرم بر میلی متر مربع تعریف می شود. تنش تسلیم ورق ST52 در حدود 3600 کیلوگرم بر سانتی متر مربع بوده و تنش نهایی آن در حدود 5200 کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. برخی مواقع در کنار گرید آن عدد 1 تا 3 قرار داده می شود که نشان دهنده درجه کیفیت فولاد می باشد. هر چه این عدد بیشتر باشد به معنی وجود ناخالصی کمتر در محصول است؛ از این رو در جدول زیر استانداردهای تولید ورق های صنعتی st52 به صورت کامل تر آورده شده اند:

ابعاد ورق ST52

ورق های صنعتی سیاه، به طور معمول هم به صورت نازک بار و هم به صورت ضخیم بار عرضه می شوند و در واقع تفاوت اصلی آن ها با سایر ورق های فولادی سرد، پوششی و فرم دار در همین موضوع می باشد. به طور مثال بازه ضخامتی این فلزات در حدود 5 تا 100 میلی متر بوده و در عرض های 650 تا 2000 میلی متر و طول های متغیر تولید می شوند؛ در صورتی که ورق های سرد و به ترتیب محصولات گالوانیزه، رنگی و شیروانی به صورت نازک بار و در نهایت ضخامت 4 میلی متر عرضه می گردند. 

حتما بخوانید:ورق ST37 چیست

فرآیند تولید ورق ST52

شمش های فولادی پس از تولید گرم در کوره های پیش گرم قرار گرفته و برای ایجاد تختال، شمشال یا شمش، به وسیله دستگاه نورد اولیه آماده می شوند. تختال ها تا دمای تقریبی 1315 درجه گرم شده و در خط نورد جهت تولید نوارهای مسطح فولادی قرار می گیرند. ضخامت تختال به وسیله یک غلتک قبل از نورد تا حدود 1 اینچ کاهش می یابد. در نهایت آن ها به وسیله یک دسته غلتک در حدود 1/0 اینچ نورد شده و سپس به صورت کلاف عرضه می شوند.

در واقع مراحل تولید همان فرآیند تولید فلزات گرم معمولی بوده و تنها تفاوت در اضافه کردن ترکیبات مختلف به فولاد مذاب در کوره است. این تفاوت در نهایت سبب ایجاد تغییر در عناصر شیمیایی، خواص، کاربرد ها و ویژگی ها خواهد شد. فولاد ST52 بیشترین کاربرد را در صنایع فلزی سنگین داشته و دارا بودن وزن سبک از سایر مزیت های آن می باشد.

کاربرد ورق  ST52

این محصول در صنایع مختلفی کاربرد دارد. با شناخت ظاهر و خواص مکانیکی آن کاربرد های زیر را در صنایع مختلف دارد:

• ساخت ریل قطار
• بدنه جرثقیل ‌ها
• اسکلت پل ‌ها
• شاسی ماشین ‌های سنگین
• دیواره قطعات صنعتی (مانند انواع مخزن)
• ساخت اجزای پلت فرم ‌ها
• تجهیزات بالابر
• توربین‌ های بادی
• سازه‌ های دریایی و زیرزمینی
• سازه‌ های فلزی ( به دلیل قابلیت جوش پذیری خوب)
• لوله کشی یا ساخت خطوط لوله انتقال
• ساخت مخازن مخازن تحت فشار
• ساخت و سازهای عمرانی
• ساخت انواع کانتینر
• ساخت خودرو و ماشین سازی

لازم به ذکر است اگر برای استفاده از ورق ST52 یا سایر گریدهای فلزات گرم، نیاز به ظاهر مناسب و سطحی صیقلی و شفاف باشد، انجام فرآیند اسیدشویی از الزامات است. البته در برخی از صنایع مانند خودروسازی تنها محصولات اسیدشویی شده به کار برده می شوند. درست است که قیمت ورق اسیدشویی از فلزات گرم معمولی بالاتر است، اما در اکثر مصارف امکان استفاده از محصولات با ظاهری زبر و کدر نمی باشد؛ در نتیجه اسید مورد استفاده، نحوه انجام فرآیند و کیفیت نهایی محصولات اسیدشویی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در واقع این فلزات همان ورق های سیاه با ظاهر محصولات سرد و روغنی می باشند.

انواع ورق ST52

ورق فولادی ST52 به سه دسته کلی تقسیم بندی می شود که عبارت اند از:

ورق فولادی ST52-3

پر کاربرد ترین محصول ورق ST52 می باشد که از ترکیبات شیمیایی کمتر از 22/0 درصد کربن، 55/0  درصد سیلیسیوم، کمتر از 6/1 درصد منگنز، کمتر از 025/0 درصد فسفر و سولفور، 05/0 درصد وانادیم 03/0 درصد نیوبیم و تیتانیم و مابقی آن نیز از آهن تشکیل شده است.

ورق کربن استیل  ST52

کاربرد این فولاد بیشتر در صنایع مخزن سازی و ساختمان سازی می باشد. ابعاد عرضه شده آن نیز معمولاً با در محدوده ضخامتی ۸ تا ۱۵۰ میلی متر، عرض‌ های ۱۱۰۰ تا ۴۵۰۰ میلی متر و طول‌ های ۲۵۰۰ تا ۲۴۰۰۰ میلی متر در بازار می باشد.

ورق رول  ST52

این نوع از آلیاژ ST52 معمولاً یک فولاد کم آلیاژ و با استحکام بالا می باشد و قابلیت جوشکاری با سایر فولادها را دارد. ابعاد و اشکال این ورق بر طبق سفارش خریدار می باشد. از دیگر ویژگی های مهم آن می توان به کاربرد در دمای پایین اشاره کرد. مقطع های فولادی که با استفاده از این محصول تولید می شوند، شامل تسمه و چهارپهلو می باشند. برای تولید دیگر مقاطع فولادی مانند لوله و پروفیل از ورق سیاه معمولی استفاده می شود. در نتیجه می توان گفت قیمت ورق سیاه به عنوان ماده اولیه تولید سایر ورق های فولادی بر نرخ آن ها نیز تأثیر دارد. البته سایر عوامل مانند نرخ شمش فولادی، نوسانات ارزی، وضعیت بورس، میزان عرضه و تقاضا و کاربرد نهایی نیز بر کیفیت و قیمت این محصول مؤثر هستند.

نکات مهم هنگام خرید ورق ST52

همان طور که اشاره شد، یکی از اصلی ترین گریدهای ورق سیاه با نام اختصاری ST52 شناخته می شود. این محصول در مقایسه با سایر ورق های گرم از استحکام کششی بسیار بیشتری برخوردار است که این موضوع به سبب وجود یک سری عناصر به خصوص کربن به مقدار بیشتری می باشد. با این حال برای خرید این گرید از ورق سیاه لازم است یک سری نکات را بدانید که در ادامه آورده شده اند:

1. نکته ابتدایی این که ورق سیاه ST52 برای کاربردهای صنعتی که تحت فشار و حرارت معمولی هستند، مناسب است. از جمله این مصارف می توان به ساخت انواع مخازن تحت فشار، سازه های فلزی سنگین، سدسازی، پل سازی و ... اشاره کرد. با این وجود در ابتدا کاربرد نهایی مورد نظر خود را مشخص کنید و سپس برای خرید این محصول اقدام نمایید.
2. اگر نیاز به استفاده از ورق سیاه در مواردی دارید که سطح ظاهری عملیات اهمیت بسیاری دارد، بهتر است بدانید آلیاژ ST52 سطح ظاهری زبر و رنگی کدر و تیره دارد؛ از این رو برای استفاده در این نوع مصارف باید ورق های اسیدشویی با این گرید را خریداری کنید.
3. خرید از یک مرجع تخصصی و معتبر را فراموش نکنید. فرآیند ساخت و به کارگیری عناصر در تولید آلیاژهای صنعتی ورق سیاه بسیار تخصصی بوده و تنها یک مرکز فروش معتبر در این زمینه می تواند راهنمایی های لازم را در مورد کارخانجات تولید کننده فلزات گرم در اختیار شما قرار دهد.
4. پیش از خرید، استعلام قیمت دقیق این فلزات را از سایت های معتبر دریافت کنید. شرکت آهن اینفو نرخ فلزات گرم را به صورت لحظه ای در وب سایت خود به روز رسانی می کند.
5. در زمان بارگیری و تحویل ورق های ST52 اطلاعات فاکتور را با بار اصلی به خوبی چک کرده و در صورت وجود مغایرت با کارشناسان شرکت فروشنده تماس بگیرید.

جمع بندی

ورق ST52 یکی از زیر مجموعه های ورق سیاه می باشد که خاصیت ها و کاربردهای متنوعی دارد. عناصر تشکیل دهنده آن هر کدام خواصی را به آن اضافه می کنند. این ورق صنعتی نیز با انواع درجات در بازار موجود می باشد، اما زمانی که از آن استفاده می شود، ترجیح به خرید بهترین کیفیت است؛ زیرا به عنوان ورق صنعتی به فروش می رسد و کاربردهای سنگین را به خود اختصاص می دهد. از این رو پیشنهاد می شود پیش از خرید ابتدا کاربرد نهایی خود را مشخص کرده و سپس با کارشناسان مجموعه های معتبر در زمینه فروش ورق های فولادی مانند آهن اینفو تماس حاصل فرمایید.