محصولات فولادی تولید شده در صنعت با نام های مختلفی شناخته می شوند. کلاف های فولادی طی عملیات نورد گرم به ورق سیاه یا گرم تبدیل می شوند که کیفیت های متفاوتی را طبق استانداردهای جهانی دارد. دو نوع از مهم ترین گرید های (کیفیت) ورق سیاه ST37 و ST52 می باشند. ممکن است از نظر این که این دو گرید هر دو زیر مجموعه ورق سیاه هستند، شباهت های زیادی با یک دیگر داشته باشند، اما از جهات مختلفی نیز با هم متفاوت می باشند.

از این رو باید گفت ورق ST37 که به عنوان فولاد نرم در صنعت نیز شناخته می شود در دسته فولادهای کم کربن قرار می گیرد. کاربرد اصلی این محصول در صنعت ساخت و ساز و تولید پروفیل های ساختمانی می باشد. قابلیت اصلی این محصول، داشتن خاصیت جوش پذیری و انعطاف پذیری عالی می باشد. از سوی دیگر ورق سیاه صنعتی نیز با نام ST52 شناخته شده و در دسته فولادهای کم کربن قرار می گیرد، اما در واقع تفاوت اصلی این دو محصول در چیست؟

جالب است بدانید وزن هر دو کیفیت ورق سیاه یکسان است، اما استفاده از برخی عناصر آلیاژی در کیفیت ST52 که در گرید ST37 وجود ندارد، سبب تمایز بین این دو محصول گردیده است. در نتیجه مقاومت ورق ST52 بیشتر می باشد؛ به همین علت در کاربردهای ساختمانی که نیاز به یک فولاد مقاوم تر از ST37 ، اما با وزن سبک باشد، از این آلیاژ استفاده می کنند. البته شیت های گرم در گرید ST52 برای موارد سنگین تر مانند تجهیزات فلزی سنگین، سد سازی، خودروسازی و ... نیز به کار برده می شوند؛ زیرا این محصولات دارای قابلیت تحمل وزن بالایی می باشند.

بررسی دقیق تفاوت های این دو ورق


همان طور که ذکر شد، ورق های سیاه معمولی و صنعتی st37 و st52 هر دو در دسته بندی فولادهای کم کربن قرار می گیرند؛ از این رو ممکن است فکر کنید تفاوت خاصی با یک دیگر ندارند، اما باید گفت تنها کمی تفاوت در درصد کربن مورد استفاده در ترکیبات شیمیایی فلزات سبب تغییر در خواص نهایی آن ها خواهد شد. در ادامه به بررسی دقیق تر این تفاوت ها نیز خواهیم پرداخت:

  • از جمله تفاوت های فولاد ST52 و ST37 می توان به قابلیت انعطاف پذیری بیشتر در کیفیت ST37 اشاره کرد. همان طور که می دانید هر چه میزان کربن در ترکیبات عناصر تشکیل دهنده یک فولاد بیشتر باشد، آن محصول از سختی بیشتری برخوردار می باشد. ورق ST52 با داشتن درصد کربن بیشتر، از سختی بیشتری برخوردار می باشد و در نتیجه استحکام کششی آن در مقایسه با گرید ST37 بالاتر است. از این رو قیمت ورق ST52  همواره در بازارهای مختلف فولادی نسبت به ورق سیاه معمولی بیشتر در نظر گرفته می شود؛ زیرا ترکیبات شیمیایی پیچیده تری دارد و همین موضوع سبب تغییر در اسلب اولیه، خواص و کاربردها شده است.
  • از سوی دیگر دومین تفاوت این دو محصول در کم بودن درصد کربن در آلیاژ ST37 و در نتیجه به وجود آمدن قابلیت جوش پذیری بسیار مطلوبی در آن شده است. این در صورتی است که ورق سیاه صنعتی ST52 بیشتر دارای خاصیت تحمل وزن های بالا بوده به داشتن استحکام زیاد شهرت دارد؛ به همین علت قیمت ورق ST37  مناسب تر از فولاد ST52 برآورد می شود.
  • تفاوت در ترکیبات شیمیایی و درصد به کار رفتن سایر عناصر آلیاژی در ترکیبات این دو فولاد معمولی و صنعتی نیز از دیگر مهم ترین مواردی است که قصد بررسی آن را داریم. به طور مثال به کارگیری عنصر سیلیس به مقدار مناسب سبب ایجاد استحکام در فلزات می گردد، اما در ورق ST37 وجود ندارد؛ به همین علت قیمت ورق سیاه با این استاندارد مقرون به صرفه تر از فولاد ST52 می باشد که عنصر سیلیسیم در ترکیبات نآن یافت می شود.
  • دیگر تفاوت این دو محصول در کاربردهای آن ها می باشد. ورق های ST37 بیشتر در مصارف ساختمانی مانند تولید لوله، قوطی، پروفیل و ... کاربرد دارند، اما فولادهای صنعتی ST52 در مصارف سنگین مانند پل سازی و سدسازی، ساخت مخازن و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می گیرند. این موضوع نیز به استحکام آن ها باز می گردد، اما مقاومتی در برابر زنگ زدگی ندارند. اگر قصد خرید یک ورق فولادی مقاوم در برابر زنگ زدگی و خوردگی تا حد زیادی را داشته باشید نیز خرید فولاد گالوانیزه پیشنهاد می شود. از سوی دیگر قیمت ورق گالوانیزه نسبت به داشتن مشخصاتی نظیر استحکام در برابر عوامل محیطی، قابلیت انعطاف پذیری و ... مناسب می باشد، اما با این حال از فولادهای گرم بالاتر است.
  • بازه ضخامتی ورق های سیاه ST37 و ST52 نیز با یک دیگر در تمایز است. ورق های معمولی در بازه ضخامتی 2/1 تا 50 میلی متر تولید و عرضه می شوند؛ در صورتی که ورق های صنعتی از ضخامت 5 تا 100 میلی متر تولید می گردند. در واقع اصلی ترین تمایز این محصولات با ورق های سرد یا روغنی علاوه بر سطح ظاهری، در بازه ضخامتی این فلزات می باشد. محصولات سرد تحت فرآیند نورد سرد و پرداخت های سطحی مداوم در بازه ضخامتی 18/0 تا 3 میلی متر تولید شده و همین موضوع سبب شده تا قیمت ورق روغنی با وجود نازک بار بودن، از محصولات گرم بالاتر باشد.
  • دیگر تفاوت دو فولاد ذکر شده، در میزان تحمل وزن می باشد. از هر دو محصول برای سقف و دیوار سازه های ساختمان ها و سایر کاربری ها استفاده می شود، اما فولاد ST52 قابلیت تحمل وزن بیشتری داشته و برای پل سازی و سدسازی مورد استفاده قرار می گیرد. البته این موضوع به برند و کارخانه تولیدکننده آن نیز بستگی دارد.
  • در واقع خاصیت جوش پذیری محصولات فولادی مورد استفاده در صنعت ساخت و ساز، با درصد کربن موجود در آن ها ارتباط معکوس دارد.
  • همچنین این تفاوت ها همگی سبب ایجاد تمایز در قیمت محصولات صنعتی و معمولی گرم شده اند و از این رو پیشنهاد می شود ابتدا کاربرد نهایی مد نظر خود را مشخص کرده و سپس برای خرید اقدام نمایید.

با وجود این تفاوت ها بازه دمایی ذوب برای این دو محصول یکسان و در حدود 1420 تا 1460 می باشد. همچنین هر دو در دسته فولادهای کم کربن قرار گرفته، زیر مجموعه محصولات سیاه بوده و با استفاده از فرآیند نورد گرم تولید می شوند.

حتما بخوانید: ورق st37 چیست

جمع بندی

در این مطلب تفاوت های اصلی دو گرید اصلی ورق سیاه که با تقاضای بالایی رو به رو هستند، شرح داده شد. هر دو محصول از فولادهای کم کربن تولید شده اند و زیر مجموعه ورق های سیاه می باشند؛ در نتیجه هر دو به روش نورد گرم تولید می شوند. از سوی دیگر کاربردهای ورق های ST37 و ST52  در اکثر موارد مشابه بوده و همان گونه که پیش تر شرح داده شد، آن ها از نوع فولادهای سازه ای هستند و در کاربردهای ساخت و ساز و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین بازه دمایی برای ذوب این دو ورق نیز یکسان بوده و هر دو در بازه دمایی 1420 تا 1460 درجه سانتی گراد ذوب می شوند، اما تمایز در ترکیب عناصر تشکیل دهنده آن ها سبب ایجاد تفاوت در ویژگی ها و خواص آن ها شده است که به خوبی شرح داده شدند.