انواع پروفیل آهن
پروفیل ها از جمله مهم ترین مقاطع ساختمانی هستند که کاربردهای به سزایی را در صنایع مختلف به خصوص ساختمان سازی به خود اختصاص می دهند. بررسی انواع پروفیل آهن به صورت تخصصی و کامل، از جمله مهم ترین موضوع این مطلب به شمار می آید؛ زیرا پروفیل ها انواع مختلفی از نظر کاربری، دسته بندی اصلی، شکل ظاهری، وزن، جنس و ... را به خود اختصاص می دهند.
در
واقع تفاوت اصلی این مقاطع در جنس و شکل ظاهری می باشد که منجر به تمایز آن ها با
یک دیگر در کاربرد نهایی می شود. متریال اولیه نیز برای ساخت پروفیل ها معمولاً
ورق های فولادی در انواع مختلف هستند که شامل سیاه، روغنی، گالوانیزه، استیل و ...
می باشند. استفاده از هر کدام سبب ایجاد خواص و ویژگی های گوناگونی در محصول نهایی
می شود. با این وجود در ادامه به بررسی دقیق تر انواع پروفیل آهن از نظرهای مختلف
پرداخته ایم تا در زمان خرید با توجه به کاربرد مد نظر خود، پروفیل متناسب را
انتخاب نمایید.
انواع پروفیل از نظر
وزن
اصلی
ترین دسته بندی پروفیل ها به عنوان مهم ترین مقاطع فولادی از نظر وزن می باشد که
البته در تعیین قیمت آن ها نیز اثرگذار است؛ زیرا همان طور که می دانید نرخ
محصولات فولادی بر اساس کیلوگرم یعنی اصلی ترین واحد برای اندازه گیری وزن اعلام
شده و از این رو دسته بندی پروفیل ها بر اساس وزن در انتخاب محصول و بودجه نهایی
مؤثر می باشد.
سبک
در
واقع سبک بودن پروفیل ها به ضخامت ورق مورد استفاده در ساخت آن ها بر می گردد.
پروفیل های سبک از ورق های فولادی در بازه ضخامتی 4/0 تا 5/1 میلی متر تولید شده و
با استفاده از دستگاه های مخصوص فرم دهی سرد ساخته می شوند.
سنگین
دومین
دسته بندی اصلی پروفیل ها بر اساس وزن، مقاطع سنگین وزن هستند که در ساخت آن ها از
ورق های فولادی با ضخامت 5/1 میلی متر یا بیشتر استفاده می کنند. لازم به ذکر است
پروفیل های سنگین خود به دو دسته اصلی ساختمانی و صنعتی تقسیم بندی شده و سطح مقطع
آن ها نیز معمولاً مربعی و مستطیلی می باشد.
انواع پروفیل ساختمانی
پروفیل
های ساختمانی از جمله مهم ترین انواع پروفیل به شمار می آیند؛ زیرا در صنعت ساخت و
ساز و پروژه های کوچک و بزرگ به کار برده می شوند و باید از نظر ساختار تضمین
کننده ایمنی ساختمان تا چندین سال باشند. همان طور که می دانید عمده کاربرد پروفیل
ها در درب و پنجره ساختمان ها، سقف سازه و سایز اجزا مهم می باشد.
بهتر
است بدانید پروفیل های ساختمانی از نظر ابعاد نسبت به پروفیل های صنعتی متفاوت می
باشند؛ به طوری که از ورق های فولادی نازک تر برای ساخت آن ها استفاده می شود. از
سوی دیگر پروفیل های ساختمانی در طول های 6، 12 و 14 متری تولید شده و
استانداردهای مختلفی را برای آن ها در نظر می گیرند، اما اصلی ترین استاندارد مورد
استفاده برای ساخت پروفیل در کارخانجات ایران، استانداردهای اروپایی و آلمانی EN و DIN می باشد.
با
این وجود باید گفت پروفیل های ساختمانی از نظر شکل ظاهری، فرآیند تولید و جنس به
انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که در ادامه کامل تر مورد بررسی قرار گرفته اند.
قیمت پروفیل نیز تماماً بستگی به این موارد و در نهایت وزن محصول دارد؛ زیرا همان
طور که بیان کردیم، نرخ مقاطع فولادی در واحد کیلوگرم به مشتریان اعلام می گردد.
پروفیل صنعتی
به
صورت کلی پروفیل های صنعتی از جمله مقاطع طویل با سطح مقطع های مربعی و مستطیلی
هستند که با نام پروفیل بسته یا قوطی نیز در بازار آهن آلات شناخته می شوند. در
واقع پروفیل های ساختمانی هم در نوع قوطی تولید می گردند، اما از نظر کارایی،
پروفیل های صنعتی در موارد بزرگ تر و گسترده تر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
معیار اصلی این تقسیم بندی نیز، در وزن پروفیل ها خلاصه خواهد شد.
در واقع پروفیل های صنعتی از ورق های فولادی ضخیم تر ساخته می شوند و به این ترتیب در وزن های سنگین تری هم در بازار عرضه می شوند. از این رو نام دیگر این مقاطع، پروفیل سنگین نیز می باشد. بیشترین کاربرد پروفیل های صنعتی نیز در صنایعی نظیر نظامی و خودروسازی می باشد؛ زیرا ابعاد بزرگ تری داشته و در اصطلاح عامیانه به پروفیل های ستونی نیز شهرت یافته اند.
حتما بخوانید:پروفیل صنعتی چیست
از نظر شکل ظاهری
شکل
ظاهری پروفیل ها تعیین کننده ویژگی ها، کاربرد، زیبایی و در نهایت قیمت آن ها می
باشد؛ از این رو بهتر است بدانید پروفیل های آهنی به دو دسته اصلی باز و بسته
تقسیم بندی شده اند که هر کدام سطح مقطع های متفاوتی را به خود اختصاص می دهند. در
ادامه به بررسی آن ها پرداخته ایم:
پروفیل باز
به
مقاطع مختلف توخالی طویل که در قسمت دهانه باز نیستند، پروفیل باز گفته می شود.
دهانه در واقع فاصله میان دو لبه پروفیل می باشد که اشکال متفاوتی نیز دارد. از
جمله مهم ترین پروفیل های باز می توان به پروفیل های C، U، Z، آبرو، ناودانی
و ... اشاره کرد. البته بهتر است بدانید میزان مقاومت پروفیل های باز با توجه به
اینکه وزن سبکی دارند، بسیار بالا می باشد و در برخی از کاربردهای صنعتی نیز از آن
ها استفاده می شود.
پروفیل
های باز در دسته مقاطع ساختمانی قرار می گیرند؛ به طور مثال از پروفیل C در نما داخلی و
خارجی، درب و پنجره و سقف سازه استفاده می شود، اما قیمت پروفیل C نسبت به ویژگی
هایی که ارائه می دهد مقرون به صرفه بوده و بسته به جنس آن متغیر است.
پروفیل بسته
پروفیل
های بسته یا قوطی از جمله رایج ترین مقاطع ساختمانی و صنعتی به شمار می آیند که
خود نیز در دو نوع درزدار و بدون درز تولید و عرضه می شوند. در تولید این مقاطع
معمولاً از ورق های فولادی با ضخامت بیشتر استفاده می کنند و برای ساخت آن ها نیز
از دو روش فرمینگ و اکستروژن استفاده می کنند. اولین روش برای ساخت پروفیل های
قوطی نورد سرد و دومین روش نورد گرم نام دارد. مقاطعی مانند میلگرد و پروفیل هایی
با سطح مقطع مربعی و مستطیل در دسته محصولات بسته قرار می گیرند.
پروفیل تیرآهن
یکی
از مهم ترین پروفیل های ساختمانی، تیرآهن می باشد که کاربردهای به سزایی را در
مصارف معمولی و صنعتی به خود اختصاص می دهد. پروفیل های تیرآهن از دو بال و یک جان
تشکیل شده اند که هر کدام ابعاد و اندازه های متفاوتی دارند. از تیرآهن نه تنها
برای سقف سازه، بلکه در انواع تیر و ستون نیز استفاده می کنند؛ زیرا در سه دسته IPE، IPB و IPN تولید شده که
هر کدام با شکل ظاهری، ویژگی ها و ابعاد خاصی عرضه می گردند.
مدل ناودانی
بهتر است بدانید پروفیل
ناودانی مدل خاصی از پروفیل های باز شناخته می شود که دو محصول با سطح مقطع C و U را در بر می
گیرد. هر کدام از این پروفیل ها با ویژگی ها و کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار
می گیرند؛ به طوری که در زمانی که برای ساخت ناودانی، بال های آن به موازات یک
دیگر در ضخامت مشابه در نظر گرفته شوند، ناودانی یا پروفیل C شناخته می
شوند. این در صورتی است که برای ساخت ناودانی یا پروفیل U، بال ها با یک
دیگر موازی نبوده و سطح مقطع مخروطی و مشابه U انگلیسی دارند.
مدل قوطی
پروفیل
مدل قوطی یا بسته یکی از اصلی ترین انواع پروفیل می باشد که در سطح مقطع های مربعی
و مستطیلی با تنوع ابعادی بالا تولید و عرضه می شود. پروفیل قوطی نه تنها در صنعت
ساختمان سازی، بلکه در لوازم خانگی و خودروسازی بسیار به کار برده می گردد.
مدل سپری T
پروفیل سپری در زمان
استفاده و به کارگیری در نقشه های اجرایی با نماد T نشان داده می شود. در واقع پروفیل
از نوع سپری دارای مدل های مختلفی است که از نظر قاعده و ارتفاع به یک دیگر شباهت
دارند، اما تفاوت آن ها در برخی مدل ها برای ارتفاع می باشد. از پروفیل سپری در
اتصالات مختلف مانند ساخت و ساز های شهری و بین شهری، جاده سازی، گاردریل، اتصالات
پل به ستون، سقف های کاذب و شیشه ای نیز استفاده می شود.
میلگرد
میلگرد نیز یکی از مهم
ترین انواع پروفیل در ساخت سازه های فولادی و غیر فولادی به شمار می آید. پروفیل
میلگرد یک تفاوت اصلی با سایر انواع پروفیل دارد و آن توپر بودن سطح مقطع منحنی
این محصول می باشد. میلگردها از نظر سطح ظاهری و گرید به انواع مختلفی تقسیم بندی
می شوند که هر کدام کاربری های خاص خود را دارند.
مدل Z
در این بین یکی از رایج
ترین انواع پروفیل های باز، Z نامیده می شود که سطح مقطعی شبیه به حرف Z انگلیسی دارد.
در برخی مواقع پس از به کار بردن این نماد، عددی پس از آن قرار داده می شود که
نمایش ارتفاع می باشد. پروفیل Z یا پرلین زد در دسته پروفیل های سنگین قرار می گیرد؛ زیرا ضخامتی
در بازه 3 تا 2/5 میلی متری دارد که البته این موضوع بر قیمت آن نیز اثرگذار می
باشد؛ زیرا قیمت پروفیل Z نیز مانند سایر محصولات و مقاطع فولادی، بر اساس واحد کیلوگرم و
وزن تعیین می شود.
البته باید در نظر داشت عوامل دیگری نیز در این موضوع دخیل هستند که باید پیش از خرید به آن ها توجه شود. پروفیل های پرلین زد در اتصال سازه ها، سقف ها و اسکلت های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
حتما بخوانید:بررسی پروفیل Z + کاربرد و انواع آن
مدل آبرو
و در
نهایت قصد معرفی یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل ها در صنعت ساخت و ساز را داریم
که آبرو نامیده می شود. از آبرو همان طور که از نامش نیز پیداست در هدایت کردن آب
حاصل از بارش های برف و باران در سقف ها استفاده می کنند. بیشترین کاربرد پروفیل
آبرو در مناطق پربارش و در معرض رطوبت می باشد؛ زیرا در ساخت آن از ورق های
گالوانیزه استفاده می کنند تا با داشتن پوشش روی، از مقاومت بالایی در برابر
اکسیداسیون، رطوبت و زنگ زدگی برخوردار باشند.
از نظر جنس
همان
طور که بیان شد، مهم ترین مورد در تعیین کاربری پروفیل ها، جنس متریال ابتدایی است
که برای ساخت آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو در ادامه قصد بررسی سه
جنس اصلی ورق های فولادی را داریم که در ساخت پروفیل های ذکر شده به کار برده می
شوند:
گالوانیزه
ورق گالوانیزه یکی از محبوب ترین محصولات تخت فولادی به شمار می آید که از طریق انجام فرآیند گالوانیزاسیون بر روی ورق های سرد یا روغنی تولید می شود. این محصول بر سطح خود دارای یک لایه پوشش روی به همراه ترکیبات دیگر می باشد که سبب حفاظت از ورق پایه در برابر عوامل خوردگی، زنگ زدگی و اکسیداسیون خواهد شد؛ از این رو قیمت پروفیل گالوانیزه نسبت به سایر ورق های فولادی مانند گرم و سرد بیشتر می باشد؛ زیرا قابلیت استفاده در مناطق پر بارش و رطوبت را دارد.
حتما بخوانید:بررسی پروفیل گالوانیزه و کاربرد آن
استیل
استیل یا فولاد ضد زنگ که در بازار آهن آلات با نام استنلس استیل نیز شناخته می شود، یکی از زیباترین و مقاوم ترین محصولات برای ساخت پروفیل ها به شمار می آید. ایراد این محصول تنها به قیمت نسبتاً بالای آن برمی گردد، اما باید گفت از نظر استحکام در برابر عوامل محیطی، زیبایی ظاهری و سایر خواص مکانیکی بهترین متریال برای ساخت پروفیل های مختلف به شمار می آید.
حتما بخوانید: پروفیل استیل چیست
آلومینیوم
آلومینیوم یکی از رایج ترین فلزاتی است که نه تنها در زندگی روزمره ما، بلکه در وسایل و تجهیزات صنعتی و غیر صنعتی نیز کاربردهای به سزایی را به خود اختصاص می دهد. این محصول با دارا بودن آلیاژهای مختلف، سطحی براق و درخشان و مقاومت منحصر به فرد، در ساخت انواع پروفیل مورد استفاده قرار می گیرد.
حتما بخوانید:پروفیل آلومینیوم چیست
کامپوزیت
کامپوزیت
یکی دیگر از متریال های مورد استفاده در ساخت پروفیل به شمار می آید که دارای
استحکام بالایی به خصوص در برابر خوردگی و ارتعاشات می باشد. قیمت مقرون به صرفه
از دیگر مزیت های به کارگیری کامپوزیت در ساخت پروفیل می باشد. از سوی دیگر تولید
پروفیل های کامپوزیتی در سریع ترین زمان صورت می گیرد، اما سوراخ کاری و پانچ آن
ها چندان راحت نیست. همچنین پروفیل های کامپوزیتی تنوع خاصی از نظر شکل نهایی
ندارند، اما در سطح مقطع های T، U، Z، I، L، H و C تولید می شوند.
Upvc
و در نهایت می توان به اصلی ترین ماده برای تولید پروفیل به خصوص برای درب و پنجره ها یعنی UPVC اشاره کرد. نام این ماده مخفف عبارت Unplasticized Poly Vinyl Chloride می باشد و از طریق مواد مختلفی مانند ضد احتراق، تثبیت کننده ها، حلال ها، پرکننده ها و رنگ های صنعتی تولید می شود. از مزیت های استفاده از UPVC در ساخت پروفیل ها می توان به انعطاف پذیری، جوش پذیری، مقاومت به آتش، عایق مناسب و ... اشاره کرد.
حتما بخوانید: پروفیل UPVC چیست
از نظر فرآیند تولید
در
پایان باید گفت پروفیل ها از نظر فرآیند تولید نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می
شوند. انتخاب هر کدام از این چهار روشی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم، بسته
به تولید کارخانه، کاربرد محصول، قیمت، تجهیزات و... دارد.
ساخته شده با
نورد گرم
نورد گرم یکی از رایج ترین
روش ها برای تولید پروفیل ها به خصوص از نوع توپر مانند میلگرد و تو خالی مانند
قوطی به شمار می آید. در این روش برای تولید محصولات فولادی، شمش فولادی به عنوان
ماده اولیه مورد استفاده قرار گرفته و از دستگاه های مخصوص نورد عبور داده می شود
تا شکل مورد نظر را پیدا کند.
سااخته شده نورد
سرد
نورد سرد نیز یکی از
رایج ترین راه ها برای ساخت پروفیل ها در مقاطع باز و تو خالی شناخته می شود و
استفاده از آن تنها با عبور دادن ورق های فولادی از دستگاه های فرمینگ امکان پذیر
خواهد شد. پروفیل های حاصل از این روش در موارد ساختمانی، لوازم خانگی، خودروسازی
و مبلمان سازی به کار می روند.
شاخته شده به روش
مرکب
شیوه
مرکب حاصل ترکیب شدن روش های نورد گرم و سرد به شمار می آید و از اتصالات پروفیل
های نهایی دو فرآیند ذکر شده به یک دیگر به دست می آید. به طور معمول پروفیل های
نبشی دوبل و ناودانی دوبل با استفاده از این راه به دست می آیند.
ساخته شده با
اکستروژن
اکستروژن یکی از رایج ترین روش ها برای تولید پروفیل های آلومینیومی شناخته می شود. در این روش شمش های آلومینیومی در حرارت بالا در قالب های مخصوص قرار می گیرند تا پس از طی عملیات های مختلف به پروفیل هایی در سطح مقاطع گوناگون تبدیل شوند.
حتما بخوانید:جدول وزن پروفیل
جمع بندی
و در
نهایت باید گفت پروفیل آهنی انواع مختلف و دسته بندی های گوناگونی را به خود
اختصاص می دهد؛ زیرا تقسیم بندی آن بر اساس شکل ظاهری، ابعاد، وزن، روش تولید، مدل
و جنس متفاوت است. برای خرید این محصولات پیشنهاد می شود ابتدا کاربرد مد نظر خود
را انتخاب کرده و سپس بسته به موقعیت جغرافیایی و گستردگی آن در مورد جنس اولیه،
روش تولید و قیمت با یک مرکز فروش معتبر در این زمینه مشورت های لازم را به عمل
آورید.
در این بین باید گفت برخی از پروفیل ها چند کاربره محسوب می شوند، اما شناخت جنس مناسب و خرید یک پروفیل با کیفیت، تنها از طریق انتخاب یک مجموعه تولیدی بازرگانی معتبر در این زمینه امکان پذیر می باشد.