پروفیل چیست؟

به صورت کلی پروفیل ها مقاطع اصلی در پروژه های ساختمان سازی به شمار می آیند که البته کاربردهای دیگری نیز در صنایع دیگر دارند. دسته بندی کلی این مقاطع به دو مورد پروفیل های باز و بسته می رسد که در این بین پروفیل های باز دارای انواع مختلفی از نظر سطح مقطع هستند. به پروفیل های بسته پروفیل قوطی نیز گفته می شود. در واقع این مقاطع تو خالی آهنی بسته به نیاز پروژه سبب مستحکم تر شدن سازه ساختمان و البته کاهش وزن آن خواهند شد؛ از این رو شناخت کافی ویژگی ها و استفاده درست از آن ها برای خریداران بسیار مهم است.

از سوی دیگر پروفیل ها به دو دسته اصلی صنعتی و ساختمانی تقسیم بندی می شوند و همان طور که از نام آن ها پیداست، هر کدام خواص و کاربردهای خاص خود را در صنایع ساختمانی، پزشکی، صنعتی، عمرانی، خودروسازی و لوازم خانگی دارند. قوطی پروفیل نیز در دو نوع بسته ویژگی ها و مشخصات منحصر به فردی دارد که در ادامه به شرح آن ها می پردازیم.

انواع پروفیل

همان طور که اشاره شد، پروفیل ها در انواع باز و قوطی با گریدها و مدل های مختلف در سایز های متفاوت تولید می شوند و از این رو کاربردهای زیادی را به خود اختصاص می دهند، اما اصلی ترین دسته بندی پروفیل ها یعنی باز و بسته خود نیز دارای انواع مختلفی از نظر کاربرد، جنس یا متریال اولیه و شکل ظاهری هستند که به شرح اختصاری هر کدام در ادامه پرداخته ایم. مطالعه این بخش برای شناخت کافی پروفیل ها و کاربری های متناسب با آن ها بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا قیمت پروفیل بر هزینه های نهایی پروژه مد نظر تأثیر خواهد داشت.

حتما بخوانید:انواع پروفیل چیست

از نظر کاربرد

ابتدایی ترین تقسیم بندی پروفیل های باز و بسته به کاربرد می رسد. در واقع صنعتی یا ساختمانی بودن پروفیل ها ویژگی های متفاوتی را برای آن ها به وجود می آورد و این موضوع در کاربری نهایی اثرگذار خواهد بود. با این وجود می توان گفت پروفیل های قوطی یا بسته و باز در انواع مختلف هر کدام کاربردهای خاص خود را در صنایعی مانند ساختمان سازی، خودروسازی، لوازم خانگی، دکوراسیون داخلی، پروژه های بزرگ، پزشکی و ... خواهند داشت.

پروفیل ساختمانی

پروفیل های ساختمانی رایج ترین انواع پروفیل و البته متنوع ترین به شمار می آیند که ضخامتی در بازه 2 تا 4 میلی متری دارند. این مقاطع سبب استحکام بیشتر سازه ساختمان می شوند و از زمانی که استفاده از انواع آن ها رواج پیدا کرد، بسیاری از اجزای سازه که سبب سنگینی وزن آن می شدند، حذف شده و جای خود را به پروفیل های مختلف دادند. دسته بندی پروفیل های ساختمانی نیز به جنس و نحوه ساخت آن ها بر می گردد که به شرح زیر می باشد:

• در صورتی که پروفیل ها برای درب و پنجره ها استفاده شوند، پروفیل نورد سرد نام داشته و بدون استفاده از مواد مذاب در ساخت به دست می آیند.
• پروفیل ها و مقاطع مهمی مانند تیرآهن و میلگرد که برای ساخت آن ها از فرآیند نورد گرم استفاده می شود، پروفیل نورد گرم نام دارند و از اصلی ترین اجزای ساختمان به شمار می آیند.
• و در نهایت زمانی که پروفیل ها از متصل شدن چند پروفیل یا قطعات تخت فولادی مانند ورق به یک دیگر تولید شوند، پروفیل های باز و بسته مانند زد و قوطی نامیده می شوند.

پروفیل صنعتی

همان طور که از نام این پروفیل ها پیداست، صنعتی بوده و در نتیجه ابعاد و وزن های بیشتری را به خود اختصاص می دهند؛ زیرا کاربرد پروفیل های صنعتی در پروژه های بزرگ و مرتفع مانند سدسازی، پل سازی، سازه های فلزی سنگین و ... می باشد. قیمت پروفیل صنعتی از تمامی انواع این مقاطع طبیعتاً بیشتر می باشد؛ زیرا با وزن و دقت بالاتری باید ساخته شود. تأسیسات کارخانه ای بزرگ نیز از دیگر مصارف پروفیل های صنعتی به شمار می آید.

حتما بخوانید:پروفیل صنعتی چیست

از نظر شکل ظاهری

پروفیل ها جدا از کاربرد به سبب تفاوت در فرآیند ساخت، مواد اولیه و ... دارای اشکال ظاهری و سطح مقطع های متنوعی هستند.  پروفیل های قوطی یا بسته که در ادامه شرح داده می شوند، اما سایر مدل هایی که به آن ها اشاره می کنیم، مربوط به پروفیل های باز می باشند که در انواع Z، U، C و .... تولید و عرضه می شوند.

حتما بخوانید:پروفیل C چیست

پروفیل Z

پروفیل Z یکی از پرکاربردترین و جدیدترین انواع پروفیل به شمار می آید که سطح مقطعی شبیه به حرف انگلیسی Z دارد. در کنار این مدل معمولاً عددی قرار داده می شود که نشان دهنده ارتفاع محصول است. قیمت پروفیل Z نیز مانند سایر مقاطع از این قبیل به ابعاد و وزن وابسته است؛ از این رو بازه ضخامتی این محصول بین 2 تا 3 میلی متر بوده و طول آن بسته به سفارش مشتری متغیر است.

از کاربردهای پروفیل زد یا پرلین زد می توان به سقف های شیروانی، سوله سازی، سقف ساختمان و دیوارهای سازه اشاره داشت؛ زیرا مقاومت و استحکام بسیار بالایی دارد.

حتما بخوانید:پروفیل Z چیست

پروفیل باز

پروفیل های باز با سطح مقطع تو خالی تولید شده و انتهای آن ها طبیعتاً به یک دیگر جوش نخورده است. این مقاطع نیز پروفیل های زد، U و C را در بر می گیرند که هر کدام سطح مقطعی شبیه به حروف انگلیسی در نام خود دارند. لازم به ذکر است مقاطع مهم ساختمانی مانند نبشی، ناودانی، تیرآهن و میلگرد نیز از جمله پروفیل های باز به شمار می آیند.

پروفیل بسته

در نهایت نیز از نظر شکل ظاهری می توان به پروفیل های بسته یا قوطی پروفیل اشاره داشت که در انتهای دو سر آن ها به یک دیگر جوش خورده و سطح مقطع داخلی آن ها نیز متفاوت است. لوله های فولادی، قوطی ها و UPVC پروفیل های بسته پرکاربرد در صنعت به شمار می آیند و ضخامتی در بازه 2 تا 6 میلی متری دارند.

از نظر جنس متریال

در نهایت به مهم ترین تقسیم بندی پروفیل های باز و بسته می رسیم که همان متریال و جنس مواد اولیه می باشد. پروفیل ها در این بخش بسیار متنوع هستند و با مطالعه مشخصات انواع آن ها می توانید درک بهتری از تنوع کاربرد آن ها در صنایع داشته باشید:

پروفیل کامپوزیتی

پروفیل های کامپوزیتی از جمله پروفیل های سبک شناخته می شوند و نام دیگر آن ها نیز قوطی فایبر گلاس یا FRP می باشد. از مشخصات این مقاطع می توان به استحکام در برابر رطوبت و حرارت اشاره داشت؛ از این رو ایمنی بالا سبب شده تا استفاده از آن ها در مناطق جغرافیایی خاص و زلزله خیز رواج داشته باشد. ساخت درب و پنجره از مهم ترین کاربردهای پروفیل کامپوزیتی به شمار می آید، اما از سایر استفاده های این محصول می توان به صنعت خودروسازی اشاره داشت که برای آن باید این محصول را از ترکیب رزین، الیاف کربن و آرامید ساخت.

پروفیل گالوانیزه

تفاوت پروفیل های گالوانیزه با سایر متریال ها در خواص مکانیکی و طول عمر این مقاطع نهفته است. در واقع چگونگی ساخت این پروفیل ها یکی از مهم ترین دغدغه های خریداران به شمار می آید. اصلی ترین خاصیت پروفیل های گالوانیزه نیز به مقاومت بالای این قطعات در برابر خوردگی و زنگ زدگی برمی گردد که از مهم ترین عوامل تهدید کننده آهن و فولاد در تمامی دوران شناخته می شوند.

پروفیل های گالوانیزه نیز در دسته مقاطع سبک قرار گرفته و هم می توان از ورق گالوانیزه آن ها را تولید کرد و هم پس از تولید آن ها را تحت فرآیند گالوانیزاسیون به روش گرم و سرد قرار داد. طبیعتاً قیمت پروفیل گالوانیزه از سایر گرم و سرد بیشتر بوده و طول عمر بالاتری را نیز به خود اختصاص می دهد.

حتما بخوانید :پروفیل گالوانیزه چیست

پروفیل سبک

همان گونه که از نام این پروفیل پیداست، در بازه ضخامتی کمی تولید شده و به همین دلیل پروفیل سبک به آن گفته می شود. بازه ضخامتی این مقاطع کمتر از 5/1 میلی متر می باشد. سطح مقطع پروفیل های سبک در اشکال مختلف سه گوش، چهارگوش و حلقوی می باشند و از نمونه های رایج آن ها نیز می توان به پروفیل های مستطیلی و مربعی قوطی شکل اشاره داشت. قیمت پروفیل مبلی امروزه به سبب رواج پیدا کردن انواع سبک برای مبلمان سازان و سازندگان دکوراسیون داخلی بسیار حائز اهمیت می باشد.

حتما بخوانید:پروفیل مبلی چیست

پروفیل استیل

یکی از گران ترین انواع پروفیل با استفاده از استیل ساخته می شود و زیبایی و درخشندگی فراوانی را به پروفیل می بخشد. پروفیل های استیل مقاومت بسیار زیادی نسبت به انواع گالوانیزه در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند. همچنین این قطعات دارای ابعاد متنوعی بوده و از این رو در اتصالات قاب های درب و پنجره مورد استفاده قرار می گیرند.

حتما بخوانید:پروفیل استیل چیست

پروفیل آلومینیومی

آلومینیوم در بین فلزات تنوع بسیار زیادی داشته و همچنین علاوه بر استحکام از وزن سبکی برخوردار می باشد؛ به همین علت قیمت پروفیل آلومینیوم به خصوص در پروژه های کوچک برای کارفرما حائز اهمیت است. لازم به ذکر است این مقاطع دارای مقاومت کافی در برابر خوردگی و زنگ زدگی هستند و همچنین از نفوذ و جذب گرما به داخل جلوگیری می کنند.

حتما بخوانید:پروفیل آلومینیوم چیست

مشخصات فنی پروفیل

از مشخصات اصلی و فنی پروفیل ها می توان به تقسیم بندی آن ها به دو نوع سبک و سنگین اشاره داشت که سبب متمایز شدن کاربری آن ها شده است. پروفیل های سنگین با مشخصه هایی مانند تحمل وزن بالا، استحکام در برابر فشار، ضربه، پیچش و ... در صنایع ساخت و ساز، سدسازی، پل سازی، ساخت برج های مرتفع، سازه های سنگین فلزی، پروژه های عمرانی و ... مورد استفاده قرار می گیرند. این مقاطع از ورق های گرم یا سیاه با گریدهای مختلف معمولی و صنعتی ساخته می شوند.

این در صورتی است که پروفیل های سبک کاربردهای بیشتری را به خود به شکل روزانه اختصاص داده و نه تنها در صنعت ساختمان سازی و درب و پنجره ها، بلکه در مبلمان سازی، تابلوهای تبلیغاتی، گاردریل ها، تزئینات، خودروسازی، حصار و نرده، ساخت قطعات لوازم خانگی و همچنین هواپیما سازی کاربرد دارند. لازم به ذکر است پروفیل های سبک از طریق ورق های روغنی ساخته شده و علاوه بر خواص مکانیکی بهبود یافته، از سطح درخشان و صیقلی برخوردار هستند.

ابعاد پروفیل

ابعاد پروفیل ها در هر نوعی به ضخامت، طول، ارتفاع و سایز برمی گردد. در معرفی سایز پروفیل سه عدد قرار داده می شود که نشان دهنده پارامترهای اصلی سایز، ضخامت و طول هستند. از این رو در زمان خرید باید ابعاد دقیق پروفیل مد نظر را به کارشناس فروش اعلام کنید؛ زیرا در صورتی که پروفیل مد نظر با ابعاد متناسب خریداری نشود، کاربری لازم را نخواهد داشت.

ضخامت این محصول از 5/0 میلی متر شروع شده و تا 10 میلی متر نیز متغیر است. هر کدام از این ضخامت ها کاربری خاصی دارند؛ به طور مثال ضخامت های 2 تا 3 میلی متر در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند. طول پروفیل ها نیز از 6 تا 12 متر متغیر است. ابعاد دقیق و کامل تر این قطعات در دو نوع باز و بسته در جدول زیر برای شما قرار داده شده اند:

اطلاعات جدول

ضخامت پروفیل قوطی از 0.5 میلی‌متر به بالا است. مثلا برای استفاده در میز و صندلی و مبلمان ضخامت 0.5میلی متر تا 1.5 میلی‌متر استفاده می‌شود. ضخامت از 2 تا 3 میلی‌متر را برای ساختمان سازی استفاده می‌کنند. از سایز 4 به بالا نیز برای صنعت از جمله خودروسازی به کار می‌رود. طول این محصول بین 6 تا 12 متر است.

ابعاد استاندارد پروفیل قوطی مربع

قوطی پروفیل مربع از 10*10 میلی متر تا 500*500 میلی متر متغیر است. کمترین سایز آن یک سانتی‌متر است و بیشترین آن نیم متر است.

فرآیند تولید پروفیل

ساخت پروفیل در انواع مختلف به چند روش امکان پذیر می باشد که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. ابتدایی ترین روش، فرآیند نورد گرم است که برای ساخت پروفیل های میلگرد و تیرآهن، تسمه، سپری ناودانی، لوله و پروفیل قوطی مورد استفاده قرار می گیرد. ماده اولیه در این روش شمش فولادی با گرید متناسب می باشد که تحت حرارت بالا و دستگاه نورد مخصوص پروفیل قرار می گیرد.

روش دوم نورد سرد نامیده می شود که بدون استفاده از حرارت تنها با اعمال فشار بر روی ورق های فولادی با گرید و ضخامت مناسب صورت می گیرد. پروفیل های این دسته معمولاً در نوع باز بوده و از بین آن ها می توان به پروفیل های C، U، Z، نبشی و ناودانی اشاره داشت. سومین روش منتهی به تولید پروفیل هایی می شود که هیچ گونه درز جوشی ندارند و شامل دو مرحله برش و ضخامت دهی است. محصول نهایی این فرآیند پروفیل باز می باشد.

و در نهایت آخرین روش برای تولید پروفیل، استفاده از فرآیند جوشکاری می باشد. در واقع پروفیل های بسته، قوطی و مقاطع فولادی با استفاده از این روش تولید می گردند. به طوری که ابتدا پروفیل ها خمکاری شده و سپس به وسیله حرارت با جریان برق به یک دیگر پرس و متصل می گردند.

حتما بخوانید:فرایند تولید پروفیل

کاربرد پروفیل

تنوع بالای پروفیل ها در باز یا بسته بودن سبب شده تا این محصولات از نظر کاربرد نیز گسترش زیادی داشته باشند. امروزه می توان پروفیل های سبک را در زندگی روزمره انسان نیز مشاهده کرد. پروفیل های سنگین نیز نقش مهمی را در راه اندازی پروژه های بزرگ ایفا می کنند. در ادامه به بررسی کاربرد این مقاطع پرداخته ایم:

• استفاده در ساخت قاب درب و پنجره های ساختمان ها که ممکن است آهنی یا آلومینیومی باشند
• قطعات صنعت لوازم خانگی برای متصل کردن سایر اجزا
• قطعه سازی در صنعت خودروسازی برای زیر و بند خودروها
• ساخت اجزای گاردریل
• سقف سازه
• دیوارهای سبک یا غیر باربر
• مستحکم تر کردن سازه
• پایه های مبلمان و میز و صنعتی
• سوله سازی و ساخت سقف های شیروانی
• درب کرکره ای فروشگاه ها
• حصار دور زمین، نرده های راه پله، تراس و ...

مزایای پروفیل

مزیت های پروفیل بسته به این که از چه نوعی استفاده می شود، متغیر است. با این وجود اصلی ترین مزیت این مقاطع در تنوع تولید می باشد که سبب گستردگی کاربرد آن ها نیز شده است. به طور مثال پروفیل C یا پرلین سی خود به تنهایی دارای مدل های مختلفی است که هر کدام خواص مخصوص به خود را دارند. امروزه قیمت پروفیل C  برای خودروسازان و ساختمان سازان بسیار حائز اهمیت می باشد. با این وجود از سایر مزیت های این پروفیل و سایر پروفیل های سبک و سنگین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش استحکام سازه ساختمان
• سبک سازی وزن کلی سازه
• قیمت متناسب
• تنوع ابعاد و ضخامت
• تنوع در مدل و سایز

جایگزین های پروفیل

جالب است بدانید پروفیل ها خود جایگزینی برای قطعات و اجزای سنگین سازه ساختمان به شمار می آیند و امروزه جایگزین کردن قطعات دیگر برای آن ها امری غیر ممکن می باشد. پیش بینی می شود در آینده سازه های مختلف جای خود را نیز به سازه های فلزی داده و از این رو همواره استفاده از پروفیل های باز و بسته یا قوطی بیشتر شود. تنوع ساختاری، وزنی و خواصی این فلزات نیز سبب کاربرد هر چه بیشتر آن ها در صنایع شده است.

جمع بندی

در نهایت باید گفت پروفیل های قوطی و باز امروزه بیشترین کاربرد را به خصوص در صنعت ساختمان سازی به خود اختصاص می دهند. دسته بندی اصلی این قطعات به دو نوع باز و بسته برمی گردد، اما از نظر کاربری در دو مدل ساختمانی و صنعتی قرار می گیرند. در واقع پروفیل ها از نظر کاربرد، شکل ظاهری و متریال به کار رفته در ساخت آن ها تقسیم بندی می گردند و هر کدام با توجه به خواص و نوع سطح مقطع، کاربرد متفاوتی دارند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد این مقاطع پیشنهاد می شود مقاله راهنمای خرید پروفیل را مطالعه فرمایید.