همان طور که بارها به وسیله مطالب قبلی اشاره شده است، دسته بندی ورق های فولادی به سه صورت است. ورق های گرم، سرد و پوشش دار به ترتیب در اولویت قرار دارند و خواص متفاوتی از یک دیگر دارند. ورق های سیاه توسط فرآیند نورد گرم و در دمای بسیار بالا تولید می شوند؛ از این رو دارای سطحی زبر و البته مقاومت بسیار بالایی می باشند.

این محصولات در ضخامت های بسیار بالا تولید شده و با داشتن گریدهای مختلف کاربردهای متنوعی را به خود اختصاص می دهند. یکی از مهم ترین کاربردهای این فلزات در تولید ورق های سرد می باشد. هدف از تولید این فلزات دستیابی به ورق های فولادی با مقاومت بالا در برابر کشش، فشار و خوردگی و در عین حال انعطاف پذیری بالا و ضخامت پایین است.

با این حال در نظر داشته باشید، ورق های گرم باید پیش از قرارگیری در فرآیند نورد سرد اسیدشویی شوند تا سطحی تمیز و صیقلی داشته باشند؛ زیرا سطح زبر و لایه های اکسیداسیون که در فرآیند نورد گرم و هوای آزاد بر سطح این فلزات به وجود می آید، سبب آسیب رسیدن به غلطک های نورد سرد خواهد شد.

در زمان تولید ورق های سرد یا روغنی که دارای دو کیفیت سطحی روغن اندود شده و روغن اندود نشده می باشند، بهتر است بدانید این نوع از دسته بندی ورق های فولادی نیز مانند محصولات گرم، دارای عناصر آلیاژی در ترکیبات خود می باشند. افزودن یا کاهش این عناصر در ترکیبات شیمیایی یک فلز سبب به وجود آمدن کیفیت های مختلفی از آن می گردد.

مهم ترین کیفیت های محصولات سرد یا روغنی شامل گریدهای ST12، ST13 و ST14 می شوند که هر کدام به سبب عناصر تشکیل دهنده خود، دارای ویژگی های مختلفی هستند. در این مطلب قصد بررسی ورق روغنی ST12 را داریم که به کیفیت استاندارد شناخته شده و یکی از پرکاربرد ترین و مقاوم ترین گریدهای ورق سرد به شمار می آید.

حتما بخوانید:ورق st14 چیست

مشخصات ورق ST12


یکی از اصلی ترین خواص ورق روغنی ST12، استحکام کششی آن است که در مقایسه با دو کیفیت دیگر می توان گفت دارای مقاومت بالاتری در برابر کشش می باشد. بهتر است بدانید نام این محصول برگرفته از استاندارد DIN کشور آلمان بوده که در آن  ST نماد مقاومت و عدد مقابل آن نشان دهنده میزان استحکام کششی فولاد است. استحکام کششی گرید ST12 نیز بین 270 تا 410 مگاپاسکال است. با این وجود می توان گفت این محصول در مقایسه با سایر کیفیت ها از مقاومت بیشتری برخوردار است.

از سایر ویژگی ها و خواص آلیاژ ST12 نیز می توان به داشتن سطح صاف، صیقلی و درخشان، قابلیت فرم پذیری مطلوب، تاریخ انقضا بیشتر در مقایسه با سایر کیفیت ها، استحکام کششی بالاتر، مقاومت استاندارد، قابلیت رنگ پذیری و ... اشاره کرد. بهتر است بدانید هر کدام از این خواص، هر درصد و میزانی که داشته باشند، در نهایت باید سبب بهبود استفاده از محصول نهایی شوند. حال بهتر است بدانید خواص و ویژگی های ورق های فولادی به علت وجود مقادیر مشخصی از عناصر آلیاژی در ترکیبات آن ها نشان داده می شوند.

از عناصر مهمی که در ترکیبات شیمیایی ورق روغنی ST12 وجود دارند، می توان به کربن، منگنز، فسفر و گوگرد اشاره کرد. هر عنصر بر اساس استاندارد تولید آن آلیاژ که در هر کارخانه متفاوت در نظر گرفته می شود، به ترکیب افزوده شده تا محصول نهایی عیوب ساختاری نداشته باشد. درصد کربن در آلیاژ ST12 حدود 2/0 ، 45/0 درصد منگنز، 035/0 درصد فسفر و 035/0 درصد گوگرد و مقداری نیتروژن است که سبب به وجود آمدن این خواص شده اند.

با این حال بهتر است بدانید یکی از مهم ترین مصارفی که ورق روغنی در آن بیشترین کاربرد را دارد، مربوط به تولید محصولات گالوانیزه است. در واقع به راحتی می توان گفت قیمت روز ورق روغنی در ساخت فولاد گالوانیزه به عنوان یک ماده اولیه تأثیر به سزایی دارد. حال بهتر است بدانید نرخ این محصول تحت تأثیر عوامل دیگری نیز قرار دارد که از جمله آن ها می توان به نرخ اسیدشویی، ضخامت، وزن، نوسانات ارزی و وضعیت بورس اشاره کرد.

حتما بخوانید:تولیدکنندگان ورق روغنی

کاربرد ورق روغنی ST12


همان طور که پیش تر نیز اشاره کرد، ورق روغنی ST12 دارای درصد کربن بیشتری در مقایسه با سایر کیفیت ها بوده و از این رو بیشتر در صنایع و مصارفی به کار برده می شود که نیاز به استحکام و سختی بیشتری دارند. قیمت ورق ST12 نیز به سبب داشتن این ویژگی و همچنین استفاده برای تولید ورق گالوانیزه از سایر کیفیت ها مانند ST13 و ST14 بالاتر است. با این وجود بهتر است بدانید نرخ این ورق که در دو کیفیت سطحی روغن اندود شده و روغن اندود نشده توسط کارخانه های تولید کننده ورق روغنی عرضه می شود، در چه صنایعی مؤثر است. به طور کلی مصارف ورق ST12 شامل موارد زیر هستند:

  • صنعت ساخت سازه ‌های مختلف (ساختمان سازی و پل سازی)
  • تولید پوسته کوره
  • ساخت ورق های پوشش دار
  • تولید وسایل خانه
  • ساخت لوله های بخاری، کانال کولر و ...
  • تولید کانتینر
  • صنعت خودروسازی
  • تولید بشقاب مخازن تحت فشار
  • قطعات الکتریکی

با این وجود بهتر است بدانید عمده کاربرد ورق روغنی ST12 در صنعت خودروسازی و ساخت و ساز است. این محصول برای فولاد گالوانیزه نیز به کار برده می شود؛ زیرا با وجود داشتن مقاومت در برابر فشار و کشش، در برابر رطوبت و خوردگی نیز تا 18 ماه مقاومت دارد. در واقع یکی از مهم ترین مزیت های ورق ST12 در مقایسه با سایر کیفیت ها، تاریخ انقضا بیشتر آن است. سایر کیفیت های ورق سرد یعنی ST13 و ST14 تنها 8 ماه در برابر این عوامل مقاومت دارند. به طور کلی طول عمر محصولات سرد و روغنی بین 3 تا 10 سال است.

حتما بخوانید:تفاوت ورق st12 و st14

فرآیند تولید ورق روغنی ST12


آلیاژ ST12 نیز مانند سایر محصولات سرد تولید می شود و تنها تفاوت در روند تولید این محصول، در عناصر آلیاژی ترکیبات آن است. ابتدا ورق سیاه پس از طی فرآیند اسیدشویی تحت فرآیند نورد سرد قرار می گیرد. علت این موضوع سطح زبر و رنگ مات این محصول است؛ در واقع می توان گفت قیمت ورق آهن یا سیاه تأثیر به سزایی در نرخ سایر ورق های فولادی زیر مجموعه این فلز دارد. این محصول دارای تنوع بسیار بالایی در گرید، ضخامت و عرض است. پس از اسیدشویی این محصولات و پاکسازی سطح آن ها، فرآیند نورد سرد آغاز می شود که شامل شستشوی آبشاری، نورد سرد، آنیلینگ، شستشوی الکترولیتی و در نهایت نورد مجدد است. به همین علت است که محصول نهایی دارای سطحی بسیار صاف و درخشان و در عین حال مقاومت بالا می باشد.

جمع بندی

ورق های سرد یا روغنی یکی از دسته بندی های اصلی محصولات تخت را به خود اختصاص می دهند؛ زیرا تحت قرارگیری ورق سیاه در فرآیند نورد سرد تولید و عرضه می شوند. البته پیش از این موضوع اسیدشویی می شوند تا لایه های زبر اکسیدی و چربی از سطح آن ها پاکسازی گردد. یکی از اصلی ترین گرید ها یا کیفیت های ورق روغنی نیز با نام اختصاری st12 شناخته می شود. این نام برگرفته از استاندارد DIN کشور آلمان می باشد.

مزیت این آلیاژ در مقایسه با سایر کیفیت ها در میزان استحکام کششی آن است که بالاتر می باشد، در عوض انعطاف پذیری آن کمتر است. این موضوع نشان دهنده میزان درصد کربن بالاتر در آلیاژ روغنی ST12 نسبت به انواع ST13 و ST14 می باشد که به ترتیب با نام گریدهای نیمه کشش و فوق کشش شناخته می شوند.

ورق روغنی ST12 سطح ظاهری شفاف و درخشانی داشته و ضخامت آن نیز در بازه 3/0 تا 3 میلی متر قرار دارد. کاربرد این کیفیت بیشتر در صنایع خودروسازی برای تجهیزات این صنعت، تولید لوازم خانگی، ساخت مبلمان و وسایل آشپزخانه، ساخت ورق های پوشش دار و ... می باشد. فرم پذیری این فلز نیز نسبتاً مطلوب بوده، اما استحکام کششی بسیار مناسبی دارد.

تولید ورق های روغنی در هر گریدی در ابتدا با اسیدشویی ورق سیاه و سپس انجام فرایندهای شستشوی آبشاری، نورد سرد، فشار و کشش سرد، آنیلینگ و بازپخت و در نهایت پرداخت سطحی مطابق با سفارش خریدار می باشد. هدف از تولید این فلزات نیز دستیابی به محصولاتی با ضخامت کم و در عین حال استحکام بالا می باشد. با این وجود برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مناسب بودن گریدهای ورق روغنی برای کاربردهای مد نظر خود می توانید با کارشناسان شرکت آهن اینفو تماس بگیرید.