به طور کلی کاربرد محصولات فلزی رفته رفته در صنایع افزایش یافته است و بیشتر مهندسان و متخصصان برای به کار بردن آن ها در صنایع مختلف باید شناخت کاملی درباره آن ها داشته باشند. خواص این محصولات سبب استفاده در صنایع خانگی، تجاری و نیمه تجاری کوچک و بزرگی شده است. لازم به ذکر است هر کدام از ورق های فلزی برای یک صنعت مناسب هستند. به طور مثال ورق گالوانیزه برای کاربرد در صنعت خودروسازی مناسب است و در صنایع پتروشیمی کاربردی ندارد؛ در نتیجه قیمت ورق گالوانیزه بر روی نرخ خودروها تاثیرگذار می باشد.

همان طور که پیش تر اشاره کردیم ورق های فلزی هر کدام کاربرد خاصی دارند. آن ها را بر اساس جنس، دسته بندی و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. همچنین شیوه تولید و کارخانه سازنده در این موضوع تاثیر به سزایی دارد. پس برای به کارگیری محصولات فلزی باید به این موارد توجه ویژه ای داشته باشیم.

معرفی ورق فلزی

ورق فلزی طی فرایندهای نورد گرم و نورد سرد به دست می آید. جهت تولید این محصولات از عملیات های مختلف مانند پرچ، پانچ، برش گرم و سرد و تا کردن استفاده می شود. در بیشتر موارد این محصولات ضخامتی کمتر از ۶ میلی متر دارند. در ادامه به کاربرد محصولات فلزی مختلف در صنایع می پردازیم

کاربرد ورق فلزی فولادی ضدزنگ

یکی از اولین محصولات فولادی که در صنایع مختلف کاربرد دارد، ورق فولادی ضد زنگ می باشد. البته اولین محصولی که طی فرایند نورد گرم به دست می آید، ورق سیاه است. قیمت ورق سیاه نیز در بیشتر صنایع اثرگذار است.

ورق فولادی ضد زنگ به شکل قابل توجهی در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاومت دارد؛ به همین علت کاربرد ویژه ای در ساخت ماشین آلات صنعتی که بیشتر با مایعات و مواد شیمیایی سر و کار دارند، دارد. همچنین علاوه بر داشتن مقاومت در برابر عوامل ذکر شده، داشتن رنگ روشن و الاستیک این محصول سبب به وجود آمدن زیبایی خاص و استفاده بیشتر از آن برای مواردی که ظاهر کار اهمیت دارد شده است. این محصول بیشتر در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود. از دیگر کاربردهای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·         ساخت انواع کانال مانند کانال کولر، تهویه هوا و ...

·         ساخت پشت ‌بام ‌های فلزی

·         ساخت نرده و حفاظ

·         نمای ساختمان (فولاد ضدزنگ آستنیتی)

·         سقف فرودگاه

·         پل

·         صنایع لوازم خانگی

·         تخت های ارتوپدی

·         دستگاه های معاینه پزشکی

·         مجسمه سازی

·         بسته بندی

·         سیلوهای ذخیره سازی مواد غذایی

·         اسکله های دریایی

درست است که از این محصول در صنعت لوازم خانگی استفاده می شود، اما در کنار آن از آلیاژهای آن مثل فولاد ضد زنگ آستنیتی برای ساخت لوازم خانگی، لوله های صنعتی و کشتی سازی استفاده می کنند. همچنین از نوع دیگر آلیاژ آن برای ساخت ماشین لباسشویی، دیگ های بخار و لوازم طراحی دکوراسیون داخلی نیز استفاده می شود.

همان طور که پیش تر اشاره کردیم کاربرد ویژه آن در ساخت ماشین آلات صنعتی به علت مقاومت آن در برابر ضربه می باشد. از دیگر موارد کاربرد فولاد ضد زنگ می توان به صنایع شیمیایی در ساخت مخازن، لوله ها و پمپ ها اشاره کرد‌. همچنین این محصولات در نیروگاه های برق برای ساخت توربین های بخار و گاز، در صنعت خودروسازی برای واحد های رسوب زدایی دودکش، نیروگاه های سوخت فسیلی، در صنعت خودروسازی برای ساخت اگزوز، مبدل های کاتالیزوری و بدنه کاربرد دارند.

ورق مسی

ورق مسی یک فلز مناسب برای رسانایی الکتریکی می باشد؛ به همین علت بیشتر در مواردی به کار گرفته می شود که رسانایی الکتریکی مد نظر باشد. در نتیجه بر روی این محصول هیچ گونه پوشش ضد زنگ و ضد خوردگی اعمال نمی شود؛ زیرا در این صورت دیگر خواص خود را از دست می دهد. همچنین برای ساخت این ورق از هیچ آلیاژ دیگری استفاده نمی شود. لازم به ذکر است ورق های مسی بدون نیاز به روکش به تنهایی در برابر خوردگی مقاوم هستند و استحکام زیادی در مقابل شرایط جوی مختلف دارند.

از دیگر ویژگی این محصول می توان به مقاومت ویژه آن در برابر پدیده خستگی اشاره کرد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که ساختار درونی فلز به دلیل نوسانات و فشارهای مکانیکی و دینامیکی تخریب شده و در نتیجه فلز ترک خورده و می شکند. همین موضوع تعیین کننده کاربردهای فلز مس است.

کاربرد ورق فلزی مسی

بیشترین کاربرد ورق های مسی در ساخت لوازم الکتریکی و الکترونیکی می باشد. از دیگر کاربرد این محصولات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·         ساخت زیور آلات و لوازم دکوراتیو

·         صنعت برق

·         ظروف خانگی

·         صنعت ساختمان سازی

·         ساخت آثار هنری

·         اتصالات الکتریکی و غیر الکتریکی

·         صنعت موسیقی برای ساخت سازهای بادی

این مخصولات به علت زیبایی برای ساخت زیور آلات استفاده می شوند و طرفداران زیادی نیز دارند. همچنین محصولات مسی به راحتی با ابزارهای دستی مانند اره برش می خورند. لازم به ذکر است برای قطعات کوچک مسی حتما باید از دستگاه های برش لیزر استفاده کرد. ظروف مسی نیز برای سلامتی انسان بسیار مفید می باشند.

همچنین رشته های مسی در صنعت برق برای بخش های اصلی موتور و تبدیل کننده ها استفاده می شوند. در ساختمان سازی نیز برای بام های مسی، لوله های آب رسانی، سیستم گرمایش، کف پوش، روکش دیوار و دستگیره درب از ورق های مسی استفاده می شود.

پیش بینی می شود با تولید بیشتر خودروهای برقی و هیبریدی از ورق های مسی بیشتر در صنعت خوروسازی استفاده شود. همچنین از این محصولات برای مبدل های حرارتی و ماشین آلات چاپ، پوشش مخازن تخمیر، دیگ های صنعتی و لوله های خطوط انرژی به عنوان عایق کننده استفاده می شود.

ورق برنجی

از دیگر محصولات فلزی می توان به ورق آلیاژی برنجی اشاره کرد که از آلیاژ روی و مس ساخته می شود. این محصول نیز به پنج دسته مختلف بر اساس کاربردهای خود تقسیم بندی می شود که شامل موارد زیر است:

·         ورق برنجی ماشین‌کاری

·         ورق برنجی 330

·         ورق برنجی کارتریج

·         ورق برنجی قرمز

·         ورق برنجی برای مصارف نیروی دریایی

این محصول مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد. از دیگر ویژگی های ورق های برنجی نیز می توان به استحکام بالای آن در برابر ضربه و مقاومت کششی بالا اشاره کرد. همچنین مزیت استفاده از این محصول وزن نسبتا کم آن در مقایسه با دیگر فلزات است.

کاربرد ورق فلزی آجدار

به طور کلی زمانی که از مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت کششی بالا اشاره کرد. کاربرد ورق فلزی آجدار بیشتر در پروژه ها، دستگاه ها و سازه هایی است که احتمال پیچ خوردگی و فشارهای کششی در آن ها زیاد می باشد. از دیگر کاربردهای آن می تولن به موارد زیر اشاره کرد:

·         پله های اضطراری

·         کف پل عابر پیاده

·         کف کامیون

·          وانت و عرشه کشتی

·         بدنه دستگاه های صنعتی

ورق گالوانیزه فولادی

از مهم ترین ورق های فلزی می توان به ورق گالوانیزه اشاره کرد. فرایند گالوانیزاسیون بر روی ورق هایی انجام می شود که لازم است در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت داشته باشند. محصولات فولادی همیشه ضعف بزرگی در برابر خوردگی دارند؛ به همین علت آن ها را گالوانیزه می کنند. ورق های گالوانیزه انواع مختلفی دارند. بهتر است بدانید از ورق رنگی گالوانیزه در ساخت لوازم خانگی بسیار استفاده می شود.

گالوانیزاسیون با غوطه ور شدن ورق های فلزی در حوضچه های مذاب حاوی فلز روی اتفاق می افتد. به این صورت که مولکول های فولاد و فلز روی با یک دیگر یک پیوند شیمیایی برقرار کرده و کل سطح فولاد را پوشش روی در بر می گیرد. به علت داشتن خواص شیمیایی این فلز، این فلز در برابر خوردگی پیش از فولاد فعال شده و در نتیجه سبب حفاظت از فولاد در برابر خوردگی خواهد شد.

لازم به ذکر است فرایند گالوانیزاسیون به اشکال مختلفی بر روی فولاد انجام می شود و به کار بردن هر روش در استفاده از آن ها برای کاربردهای مختلف تاثیر دارد. به طور کلی دو روش معمول برای گالوانیزاسیون وجود دارد که عبارت اند از:

·         گالوانیزه گرم ورق فولادی

·         گالوانیزه الکتروشیمیایی ورق فولادی

کاربرد ورق فلزی گالوانیزه

همان طور که اشاره کردیم بیشترین کاربرد ورق های گالوانیزه در ساخت لوازم خانگی و ساختمان سازی می باشد‌. البته از ورق های رنگی بیشتر برای ساخت بدنه لوازم خانگی استفاده می شود. بر خلاف آن ورق های قلع اندود می باشند که بیشتر در صنعت بسته بندی مواد غذایی به کار گرفته می شوند. قیمت ورق قلع اندود در وب سایت آهن اینفو به صورت لحظه ای بارگذاری می شود. از دیگر کاربردهای ورق گالوانیزه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  •          ساخت سقف خانه و سوله
  •          سایبان
  •          نرده
  •          حفاظ
  •          کانال کولر
  •          لوله کشی
  •          کابینت سازی

از دیگر کاربردهای ورق فلزی گالوانیزه می توان به صنعت خودروسازی اشاره کرد. بیشتر قسمت های خودرو از جمله بدنه و قطعات آن با استفاده از ورق گالوانیزه ساخته شده اند. کاربرد انواع ورق های فلزی گالوانیزه در صنعت خودروسازی شامل موارد زیر می شود:

  •          وسایل الکترونیکی ابزار دقیق
  •          میخ و پیچ، دیگر ابزارآلات فنی
  •          صنعت مبل‌سازی
  •          هواپیما سازی
  •          کشتی سازی
  •          سازه های شهری
  •          صنایع نظامی
  •          لوله های انتقال آب
  •          مخازن نگهداری آب

همان طور که‌ گفتیم از انواع ورق گالوانیزه می توان به ورق رنگی اشاره کرد که توسط پوشش های رنگی که بر روی آن ها اعمال می شود، به دست می آیند‌. لازم به ذکر است ورق های فولادی قبل از گالوانیزاسیون در بیشتر موارد اسیدشویی می شوند. قیمت روز ورق اسیدشویی نیز بر نرخ این محصولات اثر دارد. بیشترین کاربرد ورق های رنگی در ساخت لوازم خانگی، نمای ساختمان، سقف، صنایع فلری، اتاقک خودرو، ساخت ماشین آلات سنگین و... است.

ورق فولادی نورد گرم

بعضی از آلیاژ های فولاد به علت شکنندگی بالا نمی توانند تحت فرایند نورد سرد قرار بگیرند. برای تولید ورق های فولادی نورد گرم، همان فرایند نورد سرد اما با دمای بالا در حدود ۷۶۰ درجه سانتی گراد انجام می شود. این دما سبب تولید ورق هایی با ضخامت کمتر خواهد شد.

از مهم ترین ورق های فولادی نورد گرم ورق سیاه می باشد که به علت نداشتن سطح درخشان و براق، سیاه نامیده می شود. از کاربرد ورق های سیاه در صنعت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  •          بدنه، شاسی و رینگ خودرو
  •          لوله‌ های درزدار و لوله‌ های نفت و گاز
  •          ساخت انواع پروفیل
  •          تانکرسازی
  •          کشتی سازی

ورق سیاه یکی از مهم ترین ورق های مورد استفاده در صنعت میباشد در صورت نیاز به اطلاعات جزئی تر درباره این ورق به مقاله ورق سیاه چیست مراجعه کنید.

جمع بندی

محصولات فلزی کاربردهای بسیار زیادی در صنایع مختلف دارند. از مهم ترین ورق های فلزی که کاربرد بسیاری در صنعت لوازم خانگی دارند، می توان به ورق رنگی اشاره کرد که یکی از انواع ورق گالوانیزه است. از این محصول برای ساخت بدنه و قطعات لوازم خانگی مانند یخچال، لباسشویی و ... استفاده می شود. سایر محصولات فلزی کاربرد کمتری در این صنعت دارند.